Het verschil tussen voldoende en te veel stress

Iedereen weet wat stress met je kan doen. Als je vier deadlines op één dag hebt en je denkt geen enkele te halen, dan kun je overweldigd raken en is de kans groot dat je je werk ook echt niet klaar hebt op het einde van de dag. Maar als je geen enkele deadline in het vooruitzicht hebt, dan ben je niet echt gemotiveerd om hard te werken. Herkenbaar?

Maar er is ook nog een heel andere soort stress, eentje die net iets leuker aanvoelt. Denk maar aan de adrenaline die je voelt voor een voetbalwedstrijd, of de opwinding voor een bungeejump.

De juiste balans

Om de juiste balans te vinden tussen gezonde en ongezonde stress is het belangrijk om te weten wat stress precies is. Wel, stress uit zich vooral in een verhoogde hartslag, een omgeleide bloedtoevoer naar de hersenen, spieren die opspannen en het vrijkomen van glucose, een stof die als brandstof kan gezien worden. Je lichaam komt eigenlijk in een soort vechtmodus. Je bent veel alerter en je hebt letterlijk en figuurlijk een kracht waarvan je niet eens wist dat je die had.

Let wel: de stress die je het gevoel geeft alsof je de wereld aankunt, kan al snel overslaan in paniek en dan kom je in een soort vluchtmodus terecht. Dan heb je geen controle meer over wat er allemaal gebeurt en slaan je hersenen tilt. Het is dus belangrijk om de juiste balans te vinden als je wilt presteren.

Rust en controle

Maar hoe vind je nu de juiste balans? Belangrijk is om stress niet te zien als iets wat je nodig hebt om te presteren. Als je lange tijd onder stress staat, dan kan dat leiden tot een burn-out en dat is wel het laatste wat je wilt. Kortstondige stresspieken zijn oké, maar af en toe rustmomenten inbouwen, is absoluut noodzakelijk.

Daarnaast is controle essentieel. Als je je machteloos voelt in een bepaalde situatie, dan is stress hoogstwaarschijnlijk niet gunstig. Acute, oncontroleerbare stress beperkt bepaalde functies die worden gestuurd door de prefrontale cortex in je brein, wat kan lijden tot slecht redeneren en een zekere besluiteloosheid. Nee, dat wil je ook niet.

Ieder voor zich

Alles hangt ook af van wat je precies doet. Staat er een examen op de agenda, of moet je een moeilijke analyse maken, dan is piekeren het slechtste wat je kunt doen. Juist omdat dat het werkgeheugen uitput. Heb je een belangrijke loopwedstrijd maar ben je doodsbang om te falen? Dan werkt dat verlammend en kom je waarschijnlijk geen stap vooruit.

Kortom: stress is voor iedereen anders en balans tussen voldoende en te veel stress moet je helemaal zelf vinden. Door genoeg rustmomenten in te bouwen en door de controle niet te verliezen in bepaalde situaties. Het is een zoektocht maar als je er de tijd voor neemt, dan kan het alleen maar positief uitdraaien.

(dt/em) - Bron: BBC