Herken jij deze 5 pestkoppen op het werk?

Pestgedrag niet zonder gevolgen

Een relativerend grapje, goedbedoelde kwinkslag of amicale plaagstoot kan voor een aangename en speelse werksfeer zorgen. Maar wanneer de plaagstoot doelbewust evolueert naar regelrecht pestgedrag is het een ander verhaal.

Pestgedrag kan een grote impact hebben op het leven van de gepeste werknemer. Stress, slapeloosheid, onzekerheid en frustratie kunnen voor heel wat psychische en lichamelijke klachten zorgen. Langdurig pestgedrag kan je mentaal slopen en verlammen en in het ergste geval letterlijk ziek maken. Ook de algemene groepssfeer op het werk kan door pestgedrag serieus verzuurd raken.

CHECK: 1 op de 7 werknemers wordt gepest op het werk

Pestkoppen: wie zijn ze, wat doen ze en wat drijft hen?

Wat opvalt is dat de pestkop graag domineert. Hij of zij richt zich specifiek op een doelwit dat zich niet goed kan of durft te verdedigen. Eens de pestkop beet heeft, laat die zijn of haar prooi niet makkelijk meer los… De pestkop op het werk vind je in verschillende variaties en gradaties, al wijst hun gedrag overduidelijk op egocentrisme, machtsmisbruik en vaak ook narcisme.

Dit zijn de typische pestkoppen:

1. De bullebak

Typische eigenschappen van deze variant zijn: een hoog decibelgehalte, een brutale houding en een onbeschaamd hoge eigendunk. Beschaafd discussiëren of een compromis sluiten, daar doet de betweterige bullebak niet aan mee. Zijn of haar wil is wet en de rest zal het geweten hebben.

Ga je de confrontatie aan, dan is de kans groot dat hij of zij je in het openbaar als een superieure dondergod op je rechtmatige plek zal zetten: helemaal onderaan.

2. De poortwachter

Deze manipulator doet er alles aan om jou op het werk te ondermijnen en tegen te werken. Door bv. belangrijke informatie voor zich te houden of te “vergeten” kan hij of zij ervoor zorgen dat je je werk niet optimaal kunt uitvoeren.

De poortwachter bloeit helemaal open wanneer iemand door zijn toedoen faalt of fouten maakt. Ook richten ze zich met plezier op futiliteiten om toch maar in het openbaar kritiek op jou te kunnen geven.

Lees ook: Pesten op het werk heeft 4 redenen

3. De eeuwige criticus

Dit personage behoort tot dezelfde categorie van de “poortwachter”, al ligt de focus hier meer op het systematisch en vaak overdreven bekritiseren van een doelwit, zelfs als hij of zij daar zelf “bewijsmateriaal” voor moet verzinnen. Wie in het net van de eeuwige criticus gevangen zit, heeft het niet altijd makkelijk. De eeuwige commentaren kunnen je zelfvertrouwen en zelfbeeld een serieuze deuk geven.

4. De wolf in schaapsvacht

Schijnheiligheid troef bij deze collega. Op de werkvloer mag hij of zij dan wel bekendstaan als een echte el sympatico, vergis je niet: dit sympathieke schaap is eigenlijk een wolf in schaapsvacht. Laat je niet inpalmen door zijn of haar valse vriendelijkheid en betrokkenheid want het kan zich tegen jou keren.

Vaak misbruikt deze hypocriet jouw vertrouwen om je daarna een mes in de rug te steken. Goed om te weten: deze slinkse wolf zal er vaak alles aan doen om zijn achterbakse commentaren geheim te houden en te blijven volhouden alsof er geen vuiltje aan de lucht is.

5. De goeroe

Goeroes vind je niet alleen in sektes of oosterse godsdiensten, ook op de werkvloer laten ze graag hun licht schijnen over de mensheid en de collega’s in het algemeen. Hij of zij kan dan wel een echte expert en lichtend voorbeeld zijn, empathische inzichten zijn niet aan de goeroe besteed.

Regels moeten vooral door de anderen gevolgd worden en bij beslissingen houdt hij of zij geen rekening met de anderen. Niet de meest collegiale collega dus waar je best wat afstand van neemt. Voor je het weet ben je betoverd door zijn manipulerende aura en laat je je gewillig kleineren en domineren.

Zit jij in een giftige werkomgeving? Herken de signalen!

Hoe pak je het aan?

Pestgedrag is echt niet ok en pak je best zo snel mogelijk aan, want hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt om de situatie terug te normaliseren.

Weet dat de pestkop altijd de weg van de minste weerstand zoekt. Zorg daarom zelf voor de nodige weerstand door hem of haar op een duidelijke maar directe manier te confronteren met het pestgedrag. Niemand heeft het recht om jouw zelfvertrouwen te ondermijnen en het leven is nu eenmaal te kort om je voortdurend te laten vernederen en kleineren door een pestkop.

Ook wettelijk zijn er een aantal mogelijkheden om de pestkop terug tot de orde te roepen. Contacteer eerst en vooral de vertrouwenspersoon of preventieadviseur op het werk en maak melding van het pestgedrag. Je kunt ook zelf een klacht neerleggen bij het Toezicht op het Welzijn op het Werk: deze dienst kan de werkgever maatregelen opleggen die het pestgedrag moeten stoppen.

Doet de pestkop koppig verder, dan kan je nog altijd een rechtszaak aanspannen bij de rechtbank. Die zal de ernst van de zaken onderzoeken en een vonnis uitspreken.

Extra: Telewerk roept pesten op kantoor geen halt toe

(fd)