Heb jij een zwaar beroep?

In België is er een lijst van zware beroepen voor de openbare sector. Als definitie van een zwaar beroep hanteert men vier criteria:

1. fysiek belastend werk
2. belastende werkorganisatie
3. verhoogde veiligheidsrisico’s
4. mentale of emotionele belasting

“Het beroep van verpleegkundige beantwoordt bijvoorbeeld aan drie criteria. Het is fysiek zwaar, bevat onregelmatige uren en kan best stresserend zijn”, weet Roeland Motmans van VerV, de beroepsvereniging voor ergonomie.

Bij het vastleggen van de parameters is overigens bepaald dat het vierde criterium, de mentale of emotionele belasting, slechts meetelt als er nog een ander criterium van toepassing is. Met andere woorden: een job kan geen zwaar beroep zijn enkel en alleen omdat het mentaal of emotioneel belastend is.

Lees ook: De 7 zwaarste knelpuntberoepen in de bouw

Zwaarste beroepen

Als zwaarste beroepen gelden luchtverkeersleider, militair, politieagent, brandweerman en loodsen. “Die voldoen aan de vier criteria”, stelt hij. Andere zware beroepen op de lijst zijn onder meer vuilnisophaler, leerkracht, postbode en chauffeur.

“Het aantal criteria is het resultaat van sociaal overleg tussen vakbonden en overheid.” Het gaat hierbij dus enkel om beroepen in de openbare sector, want in de privésector is er geen lijst. “De criteria van zwaar beroep worden daar per job bepaald.”

Motmans breekt een lans om zware beroepen op de agenda te blijven zetten. “Een zwaar beroep kan een reden zijn voor vervroegd pensioen, gezien de mensen die zo’n beroep uitvoeren doorgaans op jongere leeftijd beginnen werken en vaak ook minder lang leven. Toch komt preventie van zware beroepen weinig ter sprake”, vindt hij.

Ontdek: Alles wat je moet weten over SWT ( brugpensioen)

Wat met het pensioen?

De Belgische lijst voor zware beroepen in de openbare sector vind je hier of hier. Deze geldt zowel voor statutair als contractueel personeel bij de overheid. Op de lijst staan beroepen met daarnaast het aantal criteria dat van toepassing is. Je kan versneld de vereiste loopbaanjaren opbouwen als je beroep voorkomt op deze lijst.

De berekening van het aantal loopbaanjaren gaat als volgt:

• 1 criterium: effectief gewerkte jaren x 1,05.
• 2 criteria: effectief gewerkte jaren x 1,10.
• 3 of 4 criteria: effectief gewerkte jaren x 1,15.

Bijvoorbeeld: wie 20 jaar werkt in een zwaar beroep met 3 criteria, geeft dat: 20 jaar x 1,15 = 23 gewerkte jaren in plaats van de echte 20 gewerkte jaren. Zo kan je vroeger met pensioen. De drempel ligt wel op zestig jaar, want je kan niet vroeger dan op je zestigste op pensioen.

Naast de criteria moet je je zwaar beroep minstens tien jaar effectief hebben uitgeoefend. Ook belangrijk: je pensioenbedrag wordt berekend op basis van de echte duur van de loopbaan.

(wv)