Half miljoen Vlamingen heeft een arbeidshandicap

‘Een gehandicapte? En die zit dan zeker in een rolstoel? Daar kunnen wij niets mee aanvangen mevrouw.’ Sofie Bluekens is trajectbegeleidster bij GTB, de Gespecialiseerde Trajectbepaling en Begeleidingsdienst die gehandicapten op weg zet naar een nieuwe job. Ze vecht al jaren tegen het vooroordeel dat arbeidsgehandicapten per definitie immobiel zijn en meer geld kosten dan ze opbrengen.

“Voor veel werkgevers is de materie nog onbekend terrein. Bij het horen van de term ‘gehandicapt’ denken ze al vlug aan een rolstoel of aan iemand die moeilijk te been is. Wij wijzen hen erop dat arbeidsgehandicapten niet alleen beperkingen maar ook capaciteiten en mogelijkheden hebben.”

Werkloosheid neemt toe

Toch neemt de werkloosheid in deze groep toe. In mei telde de VDAB 30.269 arbeidsgehandicapte Niet-Werkende Werkzoekenden op een totaal van 188.906. Vergeleken met vorig jaar is dat een stijging met bijna negen procent. “Maar de totale werkloosheid steeg zestien procent”, relativeert Bluekens. “De stijging bij de arbeidsgehandicapten is veel meer een structureel probleem dan het gevolg van de crisis. Bovendien heeft de VDAB het laatste jaar gewoon ook veel meer oog voor personen met een arbeidshandicap.”

Wie ook merkt dat de tewerkstelling van arbeidsgehandicapten niet stijgt zoals dat zou moeten, zelfs niet in tijden van hoogconjunctuur, is Regine Van Ackere, projectontwikkelaar EAD (Evenredige Arbeidsdeelname & Diversiteit). Begin dit jaar zette ze voor het ERSV (Erkend Regionaal Samenwerkingsverband) Limburg de diversiteitcampagne Peper en zout doen uw werkvloer smaken op poten.

“Omdat ik vind dat de arbeidsmarkt een weerspiegeling van de maatschappij moet zijn. Bovendien hebben we die mensen hard nodig, zeker nu de instroom van jonge werknemers afneemt, om uitdagingen zoals de vergrijzing aan te kunnen.”

Arbeidsgehandicapt én laaggeschoold

Dat zeventig procent van de arbeidsgehandicapten laaggeschoold is, vergemakkelijkt hun zoektocht naar werk evenwel niet. “Dat hoge aantal is een gevolg van hoe een arbeidsgehandicapte gedefinieerd wordt”, weet Van Ackere. “Als je weet dat leerlingen uit het Buso daar automatisch bij worden gerekend, moet je daar in de statistieken rekening mee houden.”

Heel wat arbeidshandicaps zijn niet zichtbaar. Niet elke lichamelijke klacht, mentale beperking of psychische moeilijkheid toont zich bij de eerste aanblik. “Maar als je met iemand spreekt en je merkt dat je sommige zaken twee keer moet herhalen of dat die persoon bepaalde moeilijke woorden niet begrijpt, besef je wel dat er iets aan de hand is”, zegt Bluekens.

Want ook voor de arbeidsgehandicapte zelf is het niet altijd duidelijk wat er tussen hem en het vinden van een job staat. “Minder goed Nederlands spreken bijvoorbeeld, is op zich geen handicap. Maar als na onderzoek blijkt dat die persoon een zeer laag leervermogen heeft, is het dat wel; zeker in werksituaties waar taal belangrijk is.”

(wim.verdoodt@jobat.be)