Geschenken geven en ontvangen: wat zijn de etiquetteregels?

Een geschenk geven

Er zijn veel redenen om iemand iets cadeau te doen. De eindejaarsperiode is een gelegenheid bij uitstek, maar je kan ook een geschenk geven om iemand te bedanken, om iemand te feliciteren, om te tonen dat je aan iemand gedacht hebt of omdat je iemand je appreciatie of liefde wil tonen. Het belangrijkste is dat uit je geschenk blijkt dat je moeite hebt gedaan om de ander te plezieren.

Een mooi ingepakt cadeau laat nog eens extra zien dat je er aandacht aan hebt besteed.

• Het leukste cadeau is een persoonlijk cadeau, waarmee je aantoont dat je aan de interesse van de persoon hebt gedacht. Een enveloppe met geld is zeker niet aan te raden maar is wel maatschappelijk aanvaard. Als je geld geeft heb je niet bijster veel moeite gedaan, er staat een duidelijk bedrag en waarde op en je hield geen rekening met de interesses.
• In uitzonderlijke gevallen kan geld dan weer wel, maar enkel als er expliciet om is gevraagd. Bij een huwelijksfeest kan bijvoorbeeld iedereen samenleggen voor de huwelijksreis, of er kan gevraagd zijn om bij een verjaardag samen te leggen voor een nieuwe fiets. Ook bij een goed rapport kan je je (klein)kind een centje geven. Veel mensen vragen zich af hoeveel ze in ‘het envelopje’ moeten steken bij bijvoorbeeld een huwelijk. Hierop bestaat er geen duidelijk antwoord, dat hangt sterk af van je relatie met het bruidskoppel en je financiële mogelijkheden.
• Cadeaubonnen zijn even ongeschikt als geschenk als cash geld. Je maakt zo duidelijk welk bedrag je spendeerde en je laat zien dat je koos voor een gemakkelijkheidsoplossing. Een uitzondering is als er duidelijk om werd gevraagd of wanneer je met verschillende mensen samenlegt om bijvoorbeeld net verhuisde vrienden te verrassen met een bon van een interieurzaak.
• Als je wordt uitgenodigd op een etentje, is een fles wijn een goed idee. Goede wijn hoeft niet duur te zijn, maar neem niet zonder meer het goedkoopste flesje mee.
• ‘Nuttige’ cadeaus zijn niet altijd aan te bevelen, ze kunnen soms wijzen op de tekortkomingen van de ander. Zo geef je een dame die je niet goed kent geen haardroger. Aan je eigen moeder kan je dat dan weer wel geven. Ook gereedschap geven aan een man kan in verkeerde aarde vallen.
• Badartikelen en make-up geef je beter alleen aan goede vriendinnen of je moeder of zus. Ook een antirimpelcrème of een stuk zeep – hoe duur ook – zouden wel eens verkeerd kunnen worden begrepen.
• Bloemen worden door bijna iedereen geapprecieerd. Het is dus een veilig cadeau, maar je kan er toch persoonlijkheid inleggen door bewust voor een speciale bloem of kleur te kiezen.
• Fruit wordt traditioneel gegeven aan zieken, kersverse moeders en ouderen. Nochtans zijn ook jonge mensen vaak blij met een mooie fruitmand die origineel werd geschikt of met vruchten die je zelf hebt geplukt in je tuin. Ook kan je een leuke, herbruikbare mand of vaas vullen met heerlijke exotische vruchten.
• Aan een zieke worden vaak bloemen gegeven. Denk er wel aan dat sterk geurende bloemen af te raden zijn. In plaats van fruit of bloemen is een lievelingstijdschrift in zulke situatie meestal een welkom geschenk.
• Geef enkel ‘inerte’ cadeaus zoals boeken, wijn of cd’s. Geef nooit iets ‘beweeglijks’ tenzij de ander daar zelf om heeft gevraagd. Als je iemand een hondje, fitnesstoestel of cadeaubon voor een ballonvaart schenkt, moet je er echt wel zeker van zijn dat de ander daar gelukkig mee is.
• Sommige mensen zijn blijer met aandacht dan met een tastbaar geschenk. Zo kan je je eenzame (groot)ouder of je (klein)kind trakteren op een gezamenlijke uitstap. De eerste is misschien verheugd met een bioscoop- of theaterbezoek of een tripje naar Scherpenheuvel, de tweede springt waarschijnlijk een gat in de lucht als hij of zij samen met jou naar een pretpark of een subtropisch zwemparadijs mag.
• Aan kinderen geef je iets waarmee ze zich actief kunnen bezighouden. Geef dus liever een kleurboek met potloden of een gezelschapsspel dan het zoveelste computerspelletje.
• Als je een cadeau kiest van een geschenkenlijst (bij een huwelijk of geboorte), dan ben je vrij om te geven wat je wil of kan. Als je helemaal geen tijd hebt of te ver van de winkel woont, kan je je geschenk gewoon telefonisch of per e-mail regelen met de winkel. Je hoeft je geschenk in het geval van een lijst ook niet mee te brengen en dat kan voor de kersverse echtgenoten of kersverse ouders handig zijn; zij hebben niet altijd tijd om geschenken onmiddellijk te openen.
• Bij gezamenlijke cadeaus zorg je altijd voor een leuke kaart waar de gevers hun naam of een boodschap kunnen opschrijven. Als je samen één geschenk koopt, wordt het bij te leggen bedrag op voorhand afgesproken.

Een geschenk krijgen

• De ontvanger van een cadeau maakt het cadeau meteen open. Het uitstellen van het openen van een geschenk is niet erg netjes omdat het lijkt alsof je niet blij bent een geschenk te krijgen.
• Wanneer je geld of cadeaubonnen krijgt, is het niet gepast om onmiddellijk te kijken naar de waarde ervan, dat doe je pas als de gever is verdwenen. Wel is het aardig om er later nog eens voor te bedanken en te zeggen wat je ermee kocht, dat maakt het geschenk dan weer wat persoonlijker.
• Als je een fles wijn cadeau krijgt, hoef je die absoluut niet dezelfde avond nog open te doen en samen met de gever leeg te drinken. Als je pralines krijgt hoef je deze ook niet direct te openen en te delen met de aanwezige gasten. We denken wel vaker dat we onze geschenken direct moeten delen maar als je morgen badparels cadeau krijgt, kruip je toch ook niet met je genodigden in bad? Je schenkt gewoonweg de wijn die je had uitgekozen, en die waarschijnlijk perfect past bij de gerechten of hapjes die je hebt klaargemaakt.
• Als je een cadeau krijgt dat je al hebt, dan kan je dat, zeker bij iemand die je goed kent, op een leuke manier zeggen, bijvoorbeeld: ‘Wat leuk dat je deze cd kocht! Maar je hebt mijn smaak zo goed ingeschat dat ik hem al heb. Zou ik hem misschien kunnen ruilen?’ Als dat niet kan, geef je het cadeau door aan iemand anders.
• Je kan nooit een geschenk weigeren. Enkel enorm grote of ‘beweeglijke’ cadeaus mag je beleefd afslaan als je er niet expliciet om hebt gevraagd. Het is immers not done om iemand ongevraagd met een huisdier, boot of meubel op te zadelen.

Bedanken voor een geschenk

• Als je, wanneer mensen bij je thuis komen, om welke reden dan ook een cadeautje krijgt, dan kan je daar op dat moment zelf voor bedanken met enkele vriendelijke woorden.
• Vind je je cadeau niet leuk, verberg dan je teleurstelling. Bedank voor het feit dat je een cadeau krijgt, en niet voor het cadeau zelf: ‘Hartelijk bedankt dat je er aan hebt gedacht iets mee te brengen!’ Je kan het later geven aan iemand die er wel iets mee kan doen, dat is beter dan het ongebruikt te laten liggen. Om onaangename situaties te voorkomen, geef je het geschenk natuurlijk niet aan een gezamenlijke kennis.
• Goedkope wijn kan ook lekker zijn, maar soms zijn je gasten uiterst gierig bij de nachtwinkel binnengesprongen om daar het allergoedkoopste flesje wijn te kopen voor jou. Je bedankt hoe dan ook de gever. Als je genodigden zijn vertrokken, kan je de wijn in een hoekje zetten om te bewaren om saus te maken of je giet de troep simpelweg door de afvoer.
• Als je van een grote groep mensen een gezamenlijk cadeau krijgt, dan kan je een algemene bedankbrief rondsturen met daarop enkele persoonlijke woorden, waarbij je uitdrukt hoe blij je bent met het geschenk.
• Om te bedanken voor een huwelijksgeschenk, is de officiële termijn zes à acht weken. Het wordt tegenwoordig wel eens nagelaten om na het huwelijksfeest de genodigden te danken voor hun komst en geschenken. Toch blijft dit een mooi en beleefd gebaar.
• Wanneer je een persoonlijk of een groot cadeau hebt ontvangen, is het attent om na één of twee weken nog eens te laten weten dat je dat erg op prijs hebt gesteld.

Lees ook: 8 manieren om 'dank je' te zeggen

(pm)