Explosie in openstaande bouwjobs

Bouwjobs zijn ingewikkelder geworden door de veranderende wetgeving en de nieuwe technieken en materialen.

1. Vanwaar dit gigantische tekort?

Nog nooit waren er zoveel openstaande bouwjobs in Vlaanderen. “Eigenlijk geldt dat voor de gehele arbeidsmarkt: we hebben nog nooit zoveel vacatures ontvangen”, weet Sophie Debloudts, manager dienstverlening bouw en hout bij VDAB. Al spant deze sector wel de kroon. “Zoals in veel sectoren is de vergrijzing een uitdaging, vooral dan bij de bouwarbeiders. Daarvan gaan er meer en meer op pensioen en die moeten vervangen worden.”

Voorts zijn bouwjobs ook ingewikkelder geworden. Dit komt door de veranderende wetgeving en door de nieuwe technieken en materialen in zowel in nieuwbouw als renovatie. “Dit vereist meer specifieke kennis binnen alle beroepen in de sector”, aldus Debloudts. “Er is dus zowel een kwalitatief als een kwantitatief tekort aan geschoolde arbeidskrachten.”

2. Is werken in de bouw dan zo onaantrekkelijk?

Neen, maar veel van de knelpuntberoepen hebben ook te maken met de arbeidsomstandigheden. “Die schrikken toch heel wat mensen af, ook jonge mensen die in de sector aan de slag willen gaan. Het is vaak hard werk, vroeg opstaan en soms ook nachtwerk. Dat kan je niet ontkennen”, aldus Debloudts.

“Al is het ook een dynamische sector met heel veel verschil in taken en jobs. Functies die voor iedereen aantrekkelijk kunnen zijn. De bouwsector is een sector waar je vaak behoorlijk wordt betaald. En tegelijk biedt het wel antwoord op hedendaagse uitdagingen zoals rond hernieuwbare energie.”

3. Waar situeert het tekort zich vooral?

Eigenlijk overal. “Het tekort aan goed geschoold personeel gaat van uitvoerende functies tot middenkaderfuncties en leidinggevende functies”, stelt ze. Ter illustratie: het aantal openstaande jobs geregistreerd door de VDAB voor architecten nam op vijf jaar tijd met 75 procent toe. Bij bouwvakkers en technici ging het om een stijging van 77 procent. En bij machinisten en kraanbestuurders verdubbelde zelfs het aantal openstaande jobs in die periode.

In de top tien knelpuntberoepen in Vlaanderen zijn er drie waar expliciet naar de bouw wordt verwezen. Nog vier à vijf andere kunnen met de sector in verband worden gebracht. Maar hét knelpunt is de werfleider, die de ‘zwaarste lijst’ van knelpuntberoepen aanvoert.

4. Wordt het bouwberoep meer en meer een bediendenjob?

In die top tien staan drie profielen van bouwbediendes: werfleider, calculator, technicus studiebureau bouw. Vaak is een niveau bachelor dan het minimum. Voor bedrijven vormt dat een indicator voor persoonsgebonden competenties zoals probleemoplossend denken, analytisch vermogen, inzicht en kritisch denken.

“We hebben steeds meer nood aan profielen die het overzicht bewaken”, aldus Debloudts. “Als we de knelpuntenlijst bekijken, zijn er heel wat bediendenprofielen waar een grote vraag naar is. Al zijn er in absolute aantallen nog altijd veel meer technici en bouwvakkers nodig.”

5. Hoe erg zijn de kennisvereisten in het algemeen veranderd?

Heel erg, want bouwen is de laatste jaren behoorlijk complex is geworden. “Bij installatiebedrijven actief in verwarming, HVAC, sanitair en hernieuwbare technieken is bijvoorbeeld nu al 8 op 10 bedrijven actief zowel in sanitair als cv”, klinkt het. “Steeds meer bedrijven richten zich ondertussen ook al op hernieuwbare energie. Vooral zonneboilers, ventilatiesystemen en warmtepompen, dikwijls gecombineerd met zonnepanelen, zijn aan een opmars bezig.”

Dit alles vereist een specifieke kennis. “De arbeiders en zeker de bedienden moeten meer geschoold zijn en kennis hebben van de nevenberoepen. Zeker bij de hogere profielen is er een nood aan zowel technische als ict-kennis.” Want bouw is in veel gevallen ook ict. “Denk aan de opkomende job van de BIM-modelleur. Hierbij gaat men eerst virtueel bouwen en dan pas fysiek.”

De zwaarste lijst

In de top tien knelpuntberoepen in Vlaanderen zijn er drie waar expliciet naar de bouw wordt verwezen. En er zijn er nog vier à vijf andere die met de bouw in verband kunnen worden gebracht.

1. Werfleider / Conducteur bouw
2. Technicus industriële installaties
3. Analist ontwikkelaar ICT
4. Technicus productieproces en methodes
5. Bestuurder trekker-oplegger
6. Verpleegkundige
7. Onderhoudsmecanicien
8. Tekenaar-ontwerper mechanica
9. Calculator bouw
10. Technicus studiebureau bouw

Van 12.000 naar 21.000 bouwvacatures op vijf jaar tijd

Specifiek voor bouwberoepen geven onderstaande cijfers het aantal rechtstreeks bij de VDAB ontvangen vacatures (exclusief uitzendarbeid ) weer van 2013 tot en met 2018. De toename is universeel.

(wv)