Een op drie sollicitanten bereidt zich niet voor

“Ik heb zelf nog meegemaakt dat een kandidaat zegt: voor welke functie ben ik nu aan het solliciteren?” (Prof. Karel De Witte, K.U.Leuven)

Je voorbereiden op een sollicitatiegesprek kost tijd. In het ideale geval zoek je informatie op van het bedrijf, win je sollicitatieadvies in en bekijk je welke tests je voorgeschoteld kunnen worden. Geen onoverkomelijke horde als je uiteindelijk als de beste kandidaat over de eindmeet wil komen.

Om de rol van Teena Brandon in de film Boys don’t cry in de wacht te slepen, daagde Hilary Swank voor de auditie op in houthakkershemd en met het haar weggestopt onder een cowboyhoed. Swank kreeg niet alleen de rol van Teena Brandon, een meisje dat zich uitgeeft voor een jongen, maar ze ging ook met een Oscar aan de haal. Of hoe de juiste voorbereiding je de job kan bezorgen. Toch vindt 28 procent van de sollicitanten het sop de kool niet waard, blijkt uit een enquête van Jobat in samenwerking met onderzoeksbureau Profacts.

‘Ze solliciteren omdat ze werk nodig hebben, om het even wat en waar’

Professor arbeidspsychologie Karel De Witte kijkt daar niet van op. “Ze maken voor zichzelf een kosten-batenanalyse. De tijd die ze in de voorbereiding steken, weegt voor hen niet op tegen de kans dat ze de job aangeboden krijgen. Sommigen veranderen op hun sollicitatiebrief enkel de naam van het bedrijf en de datum. Wat zegt dat? Ik solliciteer, maar niet: ik solliciteer bij u. Ze solliciteren omdat ze werk nodig hebben, om het even wat en waar het is. Dat zijn de mensen die zeggen: ik heb honderd keer gesolliciteerd en maar twee reacties gekregen.

Op deze manier mag je ook geen uitnodiging verwachten. Sommige kandidaten kennen de jobadvertentie bijna van buiten. Maar ik heb het zelf nog meegemaakt dat een kandidaat zegt: ‘Voor welke functie ben ik nu eigenlijk aan het solliciteren? Ik ben bij verschillende organisaties aan het solliciteren en weet niet goed waarvoor ik nu juist kom’.”

Bepaalde sollicitanten vertrekken dan weer zonder voorbereiding omdat ze ervan uitgaan dat ze de job toch niet gaan krijgen, vult De Witte aan. Maar als je op een gesprek wordt uitgenodigd, heb je dan niet al een eerste selectie doorstaan? “Ja, maar hoeveel mensen mogen er naar die eerste gesprekkenronde? Daar heeft de sollicitant niet altijd een zicht op. Misschien laten ze een heleboel kandidaten langskomen.” Volgens onze rondvraag kreeg van de mensen die het afgelopen jaar op een jobaanbieding gereageerd hebben, twee derden een uitnodiging voor een gesprek.

‘Het is logisch dat ze je vier keer laten terugkomen voor een gesprek’

De kans op zo’n uitnodiging in de bus te krijgen ligt wel een pak lager als je zonder job zit. Van de werklozen werd slechts de helft uitgenodigd. “Rekruteerders stellen zich meer vragen bij hun competenties en werkbereidheid. Daar zijn ze bij werklozen iets minder van overtuigd”, vertelt Karel De Witte. “De manier waarop je die werkloosheid inkleedt, bepaalt sterk je kansen. Welke reden zit er achter? Ben je je werk verloren door een herstructurering of door de crisis, dan kom je al een stuk beter over.”

Maar ook bij de professionaliteit van de rekruteerder zelf, worden vragen gesteld. Een vijfde van de sollicitatierondes verloopt volgens de sollicitant ‘onprofessioneel’. “Een selectiebeslissing komt neer op een investeringsbeslissing. Neem de kostprijs van het salaris, vermenigvuldig dat met de gemiddelde anciënniteit en dan heb er een idee van hoe zwaar die beslissing financieel weegt voor het bedrijf”, merkt Karel De Witte op. “Sommigen vinden het niet professioneel dat je tijdens een selectieprocedure vier, vijf keer terug op gesprek moet gaan. Maar als het om een hoge functie gaat, is dat eigenlijk terecht.” De werkgever wil daarbij nu eenmaal niet over een nacht ijs gaan.

Nog een bron van ergernis die voor veel sollicitanten onprofessioneel overkomt, is het soort vragen dat je soms voorgeschoteld krijgt. De Witte nuanceert. “Mag ik je tijdens een sollicitatiegesprek vragen of je zwanger bent? Dat lijkt misschien niet relevant, maar stel dat je solliciteert voor een baan als verpleegkundige op de dienst radiologie. Voor sollicitanten is de relevantie van bepaalde vragen niet meteen duidelijk. Misschien kunnen rekruteerders meer toelichten waarom ze iets vragen, veelal zit er wel degelijk een reden achter.”

‘Je telt niet meer mee als je nog niet geheadhunt bent’

En over vragen gesproken: een derde van de sollicitanten holt niet zelf achter een job aan, maar worden gevraagd. Headhunters, selectiebureaus en bedrijven presenteren hen een functie op een schoteltje. “Er wordt meer en meer geheadhunt. Jonge mensen worden ook graag gevraagd. Als je het afgelopen jaar niet gebeld bent, dan ben je op de duur geen serieuze professional meer. Sommigen nemen zich bewust voor niet meer zelf te solliciteren”, vertelt Karel De Witte. “Denk bijvoorbeeld aan Karel Vinck. Hij weigerde op gesprek te gaan om topman van de NMBS te worden. Hoe Selor, dat gebonden is aan vaste selectieprocedures, het toch klaargespeeld heeft om hem binnen te loodsen, weet ik niet (lacht).”

Zelfs in crisistijd wordt er voor moeilijke profielen, zoals IT’ers, druk geheadhunt. Of een kandidaat, of die zich zelf heeft aangeboden dan wel gevraagd is, effectief bij een nieuwe werkgever aan de slag gaat, wordt wel gekleurd door de economische malaise. De financiële gezondheid staat bij een derde in de top drie van redenen om voor een werkgever te kiezen. Bovenaan het verlanglijstje staan dicht bij huis kunnen werken en goed loon aangeboden krijgen.

Katrien Stragier