Deze beroepen kwamen 30 jaar geleden niet voor als zelfstandige

De middenstand regeert het land?

De ‘kleine zelfstandigen’ sieren al langer menige Dorpsstraat. De handel is een populaire sector, maar heeft zich de voorbije 30 jaar moeten heruitvinden. Het aandeel ‘kleinhandel’ is nu drie keer lager dan in 1987. Waar in 1987 nog 15,9 % van de zelfstandigen actief was in de kleinhandel, is dat nu nog slechts 5,5 %. Alle handel samen is nog altijd goed voor 17,4 %, en dus 1 op 6 zelfstandigen.

Ook in de bouwsector en horeca zijn heel wat zelfstandigen actief. Vaste waarde onder de zelfstandige beroepen is en blijft de horeca. Het rookverbod, de witte kassa, de flexijobs ... De sector was de voorbije dertig jaar onmiskenbaar in beweging. Maar zijn populariteit heeft dat niet geschaad: het aandeel draait al dertig jaar rond de 6 %.

Veel meer consultants

Sectoren evolueren en tijdens de afgelopen 30 jaar zijn er ook verschillende beroepen bijgekomen. Er zijn in ons land nu bijvoorbeeld maar liefst 11 keer zoveel consultants als in 1987. Consultants kunnen zeer uiteenlopende activiteiten hebben, in verschillende sectoren: ICT, financiën, media enz.

Waar indertijd nog minder dan 1% van de zelfstandigen een consultant was, is dat nu maar liefst meer dan 8,5%. “Dat de arbeidsmarkt onder druk heeft gestaan, zal mensen een duwtje naar de zelfstandigheid hebben gegeven. Werknemers met specifieke kennis en ervaring maakten van die kennis en ervaring hun bestaansreden als zelfstandige”, zegt Els Schellens, Director Operations Starters en Zelfstandigen van Acerta.

Ook meer oudere zelfstandigen

In tijden dat ‘werkbaar werk’ hot is, worden veel mensen verleid tot de vrijheid van een zelfstandigenstatuut. Ook oudere werknemers, die bang zijn om moeilijk werk te vinden, worden meer en meer consultant. Zij beschikken vaak over een schat aan specifieke ervaring, waar bedrijven maar al te graag tijdelijk beroep op doen. Waar in 1987 nog maar 3,4 % van de starters in hoofdberoep 50-plussers was, steeg dat percentage in 2017 naar 12,9 %, een stijging van 280%!

Een categorie die de laatste dertig jaar dubbel zo populair is geworden onder de zelfstandigen, is die van de paramedici. De stijging komt vooral door het toenemende aantal vrouwelijke zelfstandige verpleegkundigen, kinesisten, logopedisten, psychotherapeuten, ... Ook de stijging van de artsen en chirurgen heeft eenzelfde verklaring: hun populariteit steeg van 2,8 % naar 4,4 % en ook daar is dat vooral dankzij de vrouwen die in het beroep gestapt zijn.

Nieuwe zelfstandige beroepen

Naast consultants zijn er nog een heleboel zelfstandige beroepen bijgekomen. Hieronder een overzicht van de zelfstandige beroepen die 30 jaar geleden niet voorkwamen in de cijfers van Acerta.

Onder de consultants: 

1. Mediaverantwoordelijke/planner

De mediaverantwoordelijke werkt mediaplannen uit en bepaalt via welke media (tv, radio, sociale media, print, …) een bedrijf zal communiceren. Soms onderhandelt de mediaplanner ook de prijzen voor de advertentieruimten van die media in kwestie.

2. Netwerkbeheerder

Een netwerkbeheerder, het woord zegt het zelf, beheert het computernetwerk van bedrijven. Deze persoon moet ervoor zorgen dat alle servers en werkstations blijven werken en hun capaciteit behouden.

3. Milieuconsulent

We weten veel meer over het milieu (en vooral over milieuvervuiling) dan vroeger. Men kan beroep doen op een milieuconsulent om bijvoorbeeld advies te vergaren hoe men zijn organisatie milieuvriendelijker kan organiseren.

4. Mobiliteitsdeskundige

Niet alles was vroeger beter, maar er waren in ieder geval veel minder wagens. De files hebben grote impact op onze economie en fietsongelukken worden paginabreed uitgesmeerd in de kranten. Mobiliteitsdeskundigen stellen hun kennis ten dienste van (lokale) overheden om de doorstroom van allerhande verkeer zo optimaal mogelijk te laten verlopen.

5. Softwareontwikkelaar

Het moet niet gezegd dat in 1987 de digitalisering nog niet zo alomtegenwoordig was als vandaag. Nog maar weinig beroepen kunnen worden uitgeoefend zonder een computer. Zelfstandige softwareontwikkelaars schieten dan ook als paddenstoelen uit de grond om software te schrijven die andere bedrijven nodig hebben voor hun business.

Andere beroepen: 

6. Veiligheidscoördinator

Het is verplicht om beroep te doen op een veiligheidscoördinator wanneer er meerdere aannemers bij een bouwproject betrokken zijn. Deze coördinator kijkt of de plannen volgens de veiligheidsvoorschriften getekend zijn en of de werken ook veilig worden uitgevoerd.

7. Copywriter

Veel organisaties weten zeer goed wat ze doen, maar krijgen dat maar moeilijk uitgelegd aan anderen. Er kan dan een copywriter worden ingehuurd om wervende teksten te schrijven.

8. Geluidstechnicus

Bij optredens of opnames is het geluid van groot belang, dus een geluidstechnicus is dat ook. Omdat die optredens vooral in het weekend en ’s avonds plaatsvinden, moeten die geluidstechnici zeer flexibel zijn, wat makkelijker is met een zelfstandig statuut.

9. Cameraman

Ook cameramannen moeten zeer flexibel zijn en werken daarom meer en meer als zelfstandige. Grote mediabedrijven besparen op vast personeel om wendbaarder te worden en doen beroep op freelance cameramannen wanneer nodig.

10. Huisdiertrimmer

De tijd dat enkel mensen naar de kapper gingen, ligt al lang achter ons. Inmiddels wordt zelfs het haar van onze trouwe viervoeters in de juiste plooi gelegd door professionals.

Welke beroepen zouden er de komende 30 jaar nog bijkomen? Een traiteur die eten maakt voor robots? Een fietsenmaker voor zelfvliegende fietsen? We houden je op de hoogte!

(mr)