De slaapgeheimen van je baas

Je baas slaapt geen 8 uur per nacht

Veel managers komen niet aan de door experts aanbevolen gemiddelde slaapduur van acht uur per nacht.

Slechts 15% van de bestuurders en managers haalt dagelijks acht uur slaap of meer. Het merendeel slaapt zeven tot acht uur. Slechts 11% zegt zich fit te voelen na zes uur slaap en 2,6% kan goed functioneren met vijf uur. Dat blijkt uit een peiling van de Vrije Universiteit Brussel.

Volgens een Nederlands onderzoek slapen managers gemiddeld zes uur en een kwartier per nacht. Dat is ongeveer 20% minder dan het door experts aanbevolen gemiddelde van acht uur.

Die 8 uur is een vrij algemeen aanvaarde norm om overdag goed te presteren. Je hebt natuurlijk ook mensen die minder slaap nodig hebben, naar schatting 5% heeft genoeg aan 4 of 5 uur slaap per nacht.

De Duitse slaapkliniek Max Grundig deed onderzoek bij een representatieve steekproef van 1.000 managers. Bijna de helft van de managers zegt überhaupt te weinig slaap te krijgen. Veel managers zien dit als een logisch gevolg van hun beroep: doordat ze bijvoorbeeld veel moeten reizen en daardoor last hebben van jetlags, of doordat ze ‘s nachts moeten doorwerken. Vooral jongere managers geven deze redenen op.

Meer dan de helft valt moeilijk in slaap

Uit het Duits onderzoek blijkt verder dat 59% van de managers en leidinggevenden kampt met slaapproblemen. Bij bijna de helft van hen is slapeloosheid een structureel probleem.

Meer dan de helft van hen bleek moeilijk in slaap te geraken, ‘s nachts uren wakker te liggen, of vaak tussendoor wakker te worden. Vooral vrouwelijke managers hebben last van slaapproblemen.

Niet kunnen loslaten zorgt voor slecht slapen

Managers managen hun gezondheid zoals hun bedrijf: ze willen altijd alles onder controle houden. Maar: voor slaap en ontspanning moet je juist kunnen loslaten. Ze hebben alle gunstige eigenschappen om te werken, zoals wilskracht en uithoudingsvermogen, maar niet voor hun persoonlijk leven. Of in ieder geval niet om goed te slapen of volledig te ontspannen.

Bijslapen in het weekend

Managers mogen dan wel ’s nachts minder dan gemiddeld slapen, wat ze er vaak niet bij vertellen is dat ze regelmatig slaap inhalen. In de week tasten ze de grenzen van de oververmoeidheid af, maar in het weekend maken ze het goed door bij te slapen. Of ze doen in de week overdag hazenslaapjes. Ze rusten op het vliegtuig, of – voor degene die een chauffeur hebben of vaak een taxi nemen – tijdens autoritten.

Wat zijn de gevolgen van te weinig slaap?

Slaaptekort = iemand die gedronken heeft 

Slecht slapen schaadt niet alleen de gezondheid. Ook de werkprestaties kunnen eronder lijden, de concentratie en het enthousiasme kunnen afnemen, en managers kunnen ongeduldiger worden. “Uit eerder onderzoek weten we dat vier dagen minder dan zeven uur slapen het functioneren op de vijfde dag op dezelfde manier beïnvloedt als het drinken van twee glazen alcohol.”, vertelt Roy Raymann, slaaponderzoeker bij Philips Research in Eindhoven.

Ook slaapprofessor Charles Czeisler noemde slaaptekort in Harvard Business Review een performance killer. Wie 24 uur wakker is of een week lang slechts vijf uur per nacht heeft geslapen, is volgens hem net zo capabel als iemand die flink gedronken heeft. Mensen gaan bij mentale vermoeidheid minder hoge eisen stellen aan zichzelf, blijkt uit promotieonderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Volgens Raymann worden de effecten van chronisch slaaptekort zwaar onderschat. "Zonder voldoende slaap herstelt het lichaam niet en worden belangrijke processen als celvernieuwing ernstig verstoord." Dat kan op lange termijn tot ernstige gezondheidsklachten leiden, zoals overgewicht, diabetes en zelfs een hartinfarct.

Een manager die tot diep in de nacht doorwerkt, moet wel opletten. Bij slaapgebrek gaat het vermogen om goede beslissingen te nemen namelijk achteruit, ook bij mensen die zeggen weinig slaap nodig te hebben. Niet voor niets is slaaponthouding een effectieve marteltechniek.

Produceren meer stresshormoon 

Kort slapen heeft ook vervelende gevolgen op lange termijn. Onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel heeft aangetoond dat mensen die gemiddeld minder dan 6 uur slapen, per nacht meer stresshormoon produceren dan mensen die minimaal 9 uur slaap nodig hebben. Dat meldt De Volkskrant.

Zoeken geen hulp  

Topfunctionarissen wijten hun slaapproblemen vooral aan stress op het werk zoals deadlines en conflicten, blijkt uit de studie van de VUB. Toch zoeken de meesten geen hulp, merkt psychiater Bart Leroy die zich heeft gespecialiseerd in slaapproblemen en verbonden is aan de Katholieke Universiteit Leuven. “Het zijn vaak vrolijk afgeborstelde types met een rolex en een gsm”, vertelt hij in de Volkskrant, “maar ze hebben geen tijd om te slapen of ziek te zijn. Sommigen vinden het zonde van hun tijd.”

Vooral topmanagers melden zich vaak met een vage klacht (‘beetje moeite met slapen’) en blijken vervolgens compleet aan de grond zitten. “Dit soort mensen kunnen best veel verdragen. Ze kunnen veel taken tegelijk aan. Maar langdurig beknibbelen op slaap is niet eeuwig vol te houden.”

(mr)