Chantal Pattyn: 'Jan Hautekiet leerde me alles tussen de soep en de patatten'

Chantal Pattyn en haar leermeester, Jan Hautekiet.

“Ik was nog heel jong toen ik bij de radio begon. Tijdens mijn tweede kandidatuur had ik al wel wat voor Radio 1 gedaan, en ik had de smaak te pakken. Alleen studeren was me bovendien wat weinig. En dus ben ik op een dag - Jan lacht zich nog altijd kapot als ik dat verhaal vertel - bij Studio Brussel binnengelopen. Weliswaar met de staart tussen de benen. Voor mij waren dat radiostars. En daar zat dan Jan Hautekiet, pontificaal achter zijn bureau. ‘Jij wil hier komen werken’, zei hij. ‘Goed, heb je tijd voor een stemtestje?’ En die was moeilijk. Ik moest een tekst voorlezen vol namen van mensen die ik helemaal niet kende. Maar een maand later was ik er wel aan de slag.

Jan Hautekiet: “Of ik daar pontificaal zat, weet ik niet meer. Ik leg me neer bij Chantals indruk. Maar dat ze naar Studio Brussel wou, begrijp ik wel. De zender bestond toen nog maar een jaar of vijf en was toen al een zeer sexy plek om te werken. Studio Brussel werd toen geleid door Jan Schoukens, iemand met een meer dan gemiddeld oog voor taal en uitspraak. In audities, lange sessies waar soms honderden mensen op afkwamen, werd dan ook heel veel tijd en energie geïnvesteerd. Dat haar stemtest zo moeilijk was, was dus geen sadisme. Zeker niet voor iemand die de ambitie heeft om te presenteren.”

‘Heb jij tijd voor een stemtestje?’

“Hij beseft het misschien zelf niet maar ik heb van Jan zeer veel geleerd. In het begin was Studio Brussel ook niet wat het nu is. Als wij op naar een festival gingen om verslag uit te brengen, was dat met een aftands busje. Nu zetten ze meteen een heel kamp op. Wij maakten echt nog ambachtelijke radio, met nagenoeg geen middelen. Jan was daar meesterlijk in. Die nam de microfoon en begon voor de vuist weg te vertellen over Neil Young, tot net voor hij zijn eerste woorden zong. Zijn gevoel voor timing is onwaarschijnlijk. Dat wou ik ook kunnen.”

Jan Hautekiet: “Een van haar grootste radiokwaliteiten vind ik de combinatie van haar culturele passie met een eigen stijl. Door vlieguren te maken op de radio, zoals wij dat toen noemden, leerde ze zichzelf zijn in de studio. Vrij uniek is ook de stap van Studio Brussel naar Klara. Chantal is altijd al meer dan gemiddeld bevlogen geweest door cultuur. Voor die zender is ze een soort van blikopener geweest.”

“Ik heb nooit een radio-opleiding gehad. Ik ben kunsthistorica met een specialiteit in Afrikaanse kunst. Wist ik veel hoe je radio moest maken. Dus heb ik het maar gaandeweg geleerd. Van Jan, maar ook van radiomakers als Pat Donnez en Paul De Wyngaert. Tijdens de eerste afleveringen van Update, lang geleden, is Jan een paar keer naast mij komen zitten. Maar echt begeleid ben ik nooit. Het meeste gebeurde tussen de soep en de patatten. Bij Stubru gaven ze geen zwemles, ze gooiden je het water in. Door omstandigheden (Jan Hautekiet is strateeg cultuur bij de VRT, red.) werken we nu opnieuw bijna dagelijks samen, wat wel heel leuk is.”

Jan Hautekiet: “Om bij de radio te werken, hoef je geen radio-opleiding gevolgd te hebben. Veel belangrijker is dat je een algemene bagage hebt waardoor je lang kan meegaan als presentator, eindredacteur of producer. De techniek kan je al doende leren. Zo had Chantal van in het begin wel haar eigen stijl, maar zat het niet helemaal snor met haar ademhaling. Die heeft ze moeten leren controleren zodat ze niet om de twee woorden naar adem hoefde te happen. Ze heeft ook altijd de neiging gehad om snel te denken en te spreken. Ook daar heeft ze aan moeten werken.”

“Ik herinner me nog het moment dat de titel van Jans woensdagmiddagprogramma bekend werd gemaakt. Hallo Hautekiet. Steil achterover lag ik. Hoe lang hebben ze daarover moeten nadenken? Eigenlijk moet ik me daar nu diep voor schamen. Het was een van de grootste radiosuccessen ooit. Al was Jan tijdens die uitzendingen iemand die hij in het dagelijkse leven eigenlijk helemaal niet is. Doorgaans is hij een heel beleefde en diplomatische man (lacht). Maar tijdens Hallo Hautekiet liet hij zich helemaal gaan. Verbaal is hij ook zo sterk. Hij is een van de meest intelligente mensen die ik ken. En hij kan met iedereen praten, niet alleen met pausen en ministers. Ik zou dat nooit gekund hebben. Dat is helemaal mijn type radio niet. Maar ik ben wel een hevige fan geworden.”

Jan Hautekiet: “Ik vind dat een onnodige vergelijking. Ik heb de kans gekregen om dat programma helemaal naar mijn hand te zetten. Dat is ook de enige manier om een radiomaker echt te laten renderen. Moest zij die mogelijkheid krijgen, kan ze dat ook. Het zou alleen een ander programma worden.”

(wv)