De ene zorgjob is de andere niet

“Digitalisering wordt vaak gezien als een drempel, maar moet er vooral zijn om je te ondersteunen in je job. Als zorgverlener wil je immers meer tijd kunnen maken voor wat echt telt: warme zorg aan bed van onze patiënt.” (Liesbet Lombaerts, GZA Ziekenhuizen)

Werken in de zorg is telkens ‘anders’ en elke zorgwerkgever heeft eigen troeven. “Nabijheid is voor ons een hele belangrijke,” zegt Jan Van Mierlo (Sint-Trudo Ziekenhuis) die het warme welkom en de korte communicatielijnen in dit regionale ziekenhuis benadrukt. “Onze 1.000 medewerkers kénnen elkaar. We gaan ook telkens concreet aan de slag met wensen of issues. Die persoonlijke benadering maakt een groot verschil, zeggen onze mensen zelf.”

Ook empowerment staat voorop, vervolgt Jan Van Mierlo. “Als verpleegkundige moet je inspraak hebben in het zorgtraject. De werkstructuren veranderen onder invloed van corona. Artsen zien in dat verpleegkundigen een allround beeld hebben van een patiënt. Verpleegkundigen zijn professionals en wie vier jaar gestudeerd heeft, verdient ruimte. Zij hebben in ons ziekenhuis vaak een coördinerende rol binnen een team.”

Zorgjobs: variatie is de norm

Minder bekend is de diverse jobinhoud van een adviserend arts, verpleegkundige of paramedicus bij de mutualiteiten, zegt Anne-Marie Bonroy (CM). “Evaluatie van arbeidsongeschiktheid, controle op terugbetaling van gezondheidszorgen, is maar een deel van wat we doen”, schetst ze. “Op medisch vlak is verzekeringsgeneeskunde erg interessant en divers. Je helpt mensen met psychologische klachten, rugletsels, zeldzame aandoeningen… daar is medische bagage voor nodig en dat geldt ook voor onze verpleegkundigen, psychologen, ergotherapeuten en kinesisten. Zelfstandig en communicatief zijn is wel nodig, maar we voorzien volop coaching.”

Het biedt voldoening om langdurig zieke werknemers te mogen begeleiden, vervolgt Anne-Marie Bonroy, die zelf maatschappelijke gezondheidszorg studeerde, er arbeids- en verzekeringsgeneeskunde bij deed en lang bedrijfsarts was. “En ook je work-lifebalans zit goed, want we werken meestal tijdens de kantooruren.”

“Arbeidsgeneeskunde en werken voor een externe dienst zijn in de zorgopleidingen niet zo bekend”, beaamt Hilde Vanacker (IDEWE). “Onterecht, want we bieden je een brede horizon: medische onderzoeken, opleidingen geven, bedrijven en werkposten bezoeken, veiligheidsadviezen opstellen... Als zorgmedewerker is de bedrijfswereld een totaal nieuwe wereld. Communicatieskills zijn inderdaad cruciaal: met de werknemer, maar ook met management en sociale partners, bijvoorbeeld om samen een absenteïsmebeleid op te zetten.”

Autonoom met een sterk team achter je

“Daarnaast stimuleren we levenslang leren en groeien”, vervolgt Hilde Vanacker. “Verpleegkundigen leidt IDEWE bijvoorbeeld op tot arbeidsverpleegkundigen en preventieadviseurs. Afhankelijk van je interesse en ambities kan je je verder verdiepen in arbeidsveiligheid, psychosociale aspecten, ergonomie, eerste hulp… Je neemt zelf je carrière in handen.”

Autonomie en afwisseling biedt ook thuisverplegingsorganisatie Wit-Gele Kruis. “Als thuisverpleegkundige ben je van alle markten thuis en werk je autonoom, want je bent alleen onderweg”, benadrukt Sofie De Ceuster. “Tegelijk heb je back-up: wijkteam, afdelingen, ondersteunende diensten én experten. De techniciteit en variatie van onze zorgverlening nemen toe, omdat patiënten sneller het ziekenhuis verlaten. Voor medewerkers betekent dat permanent bijscholen. We schakelen volop digitale tools in en willen dat die een hulp zijn en geen extra belasting. Want voor innovatieve thuiszorg speelt digitalisering een belangrijke rol. We hebben bijvoorbeeld een slimme bril waarmee onze verpleegkundigen tijdens een complexe verzorging een expert kunnen laten ‘meekijken’.”

Digitalisering als hulp

Als zorgmedewerker moet digitalisering je vooral ondersteunen, knikt Melchior Wathelet, CEO van de in de zorg gespecialiseerde IT-dienstverlener ZORGI. “De impact van digitalisering op de zorg is enorm. Als IT’er voor de zorg werken, is heel aantrekkelijk, want je hebt impact op de dagtaak van zorgverleners. Werk moet werkbaar zijn en daarin speelt digitalisering een grote rol. Maar we moeten vooral naar gebruiksvriendelijke oplossingen en investeren in user-friendliness, intuïtieve systemen en interconnectie tussen zorgniveaus.” Bovendien is er extra sensibilisering nodig bij zorgverleners, bijvoorbeeld over het waarom van dataopslag in het patiëntendossier. “De zorg heeft meer digitale geletterdheid nodig. Daar ligt bij ZORGI ook een taak voor je weggelegd.”

“Als verpleegkundige loop je vooral warm voor het zorgtechnische en het sociale aspect van de job”, zegt Liesbet Lombaerts (GZA Ziekenhuizen). “Digitalisering wordt dan ook vaak gezien als een drempel, maar moet er vooral zijn om je te ondersteunen in je job. Als zorgverlener wil je immers meer tijd kunnen maken voor wat echt telt: warme zorg aan bed van onze patiënt.”

Innovatie in de zorg heeft veel gezichten

“Innovatie is bovendien méér dan technologie,” benadrukt Geert Goossens (GZA Ziekenhuizen). “Afdelingen soepel doen draaien en de functies op een afdeling gedifferentieerd invullen, kan alleen door anders naar werk te kijken en leiderschap op nieuwe manieren in te vullen. Zo proberen we overal jobcrafting in te voeren door als team te gaan kijken wie welke talenten heeft – en waar die op basis van talent en voorkeur het liefst mee aan de slag gaat.”

Innovatie in de zorg gaat over nieuwe vormen van bedrijfscultuur en leiderschap, klinkt het bij GZA Ziekenhuizen en de collega’s van ZNA. Voor hun fusie van ZNA met GZA Ziekenhuizen tot Ziekenhuis Aan de Stroom (ZAS) in 2024 hebben ze gezamenlijk uitgeschreven wat dat leiderschap zou kunnen betekenen. Welzijn voor medewerkers is daarbij een van de fundamenten. Net als sociale innovatie om de zorg werkbaar te houden. Om bijvoorbeeld via safe staffing altijd veilige zorgverlening te garanderen, worden zorgteams omringd met andere profielen die hen ontzorgen.

De evolutie naar samenwerking en interdisciplinair teamwerk is ook een pijler bij CM. “De adviserend arts werkte vroeger autonoom. Na de komst van de adviserend verpleegkundigen zijn we echt wel geëvolueerd naar teamwerk”, legt Anne-Marie Bonroy uit. “Logisch, want evaluatie en controle gaan nu samen met begeleiding. We hebben sinds vorig jaar officiële Terug-naar-werk coördinatoren: uiteenlopende profielen die samenwerken met de adviserend arts en de paramedici.”

En wat tenslotte met de vaak geroemde werkzekerheid in de zorg? Dirk Van de Walle (Securex): “Werkzekerheid op zich mag geen reden zijn om voor de zorg te kiezen. Kiezen voor de zorg omdat je dan ‘veilig’ zit, is geen ideale motivatie. Je zorgjob wordt een succes als je positief gelooft in de meerwaarde van de zorg en onderweg nieuwe competenties wil opdoen. Door jezelf te innoveren, verhoog je automatisch die werkzekerheid.”

Lees alle 'Werken in de Zorg'-artikels in deze reeks...