Brandweerman moet fysiek zijn mannetje kunnen staan

Fysiek in orde

Een eerste vereiste, die bij alle gesprekspartners als eerste naar boven komt, is de lichamelijke geschiktheid. “De fysieke vereisten zijn echt niet te onderschatten. Zeker als je een masker draagt en dan een aantal materialen de trappen op moet zeulen, is het erg zwaar. Een goede conditie is onontbeerlijk, dat merk je bij iedere interventie.”

Brandweermannen kunnen tot 65 jaar actief blijven, maar worden wel ieder jaar getest op hun fysieke paraatheid. “Een test om de longinhoud te meten, is bepalend voor de functies waarin de brandweerman zal ingezet worden.”

Groot leervermogen

Een goede brandweerman moet de theorie onder de knie krijgen. “Het gaat om kennis van de gevaarlijke stoffen, het aanleren van de protocols, de voortdurende bijscholing over nieuwe technieken en bouwmaterialen, enzovoort.” Dat alles moet je goed kunnen onthouden.

“Het geheugen is tevens belangrijk als je een gebouw binnengaat, en in het donker je weg moet zoeken. De ruimtes kunnen visualiseren is essentieel om veilig terug naar buiten te gaan.”

Hoge concentratie

Een man kan geen twee dingen tegelijk, zegt men wel eens. Een brandweerman moet dat wel kunnen. “Bij een interventie gaat alles heel snel. Je moet rekening houden met de procedures en tegelijk de actuele situatie kunnen inschatten. Op hetzelfde moment krijg je instructies via de radio in je oor, en moetje op het terrein communiceren met de collega’s voor en achter je. Al die informatie verwerken, vereist een enorme concentratie, die mentaal erg belastend kan zijn.”

Sterke communicatie

Er worden in de opleiding diverse begrippen aangeleerd om vlot te communiceren met de andere brandweermannen. “Je moet heel alert zijn en duidelijk de gevaren signaleren. Het is van levensbelang dat de situatie op het terrein zo snel en juist mogelijk wordt doorgegeven aan de commandopost en de collega’s rondom je. Een accurate communicatie is essentieel voor de veiligheid van alle betrokkenen.”

Teamspeler

Iemand die gaat voor persoonlijk succes om de held uit te hangen, is niet welkom bij de brandweer. “Het belang van een grote teamspirit wordt er al vanaf de opleiding ingepeperd. Logisch ook, want in dit beroep moet je gezien de grote veiligheidsrisico’s, altijd rekening houden met je collega’s. Er wordt ook permanent gewerkt aan het verbeteren van de sfeer, bijvoorbeeld door een teambuilding, etentje met de partners, enzovoort.”

Gezond boerenverstand

De theorie kennen is niet hetzelfde dan deze ook toe te passen. “Er wordt in de opleiding vaak gehamerd op het inschattingsvermogen. Vooral hoe er met de risico’s wordt omgesprongen, is van levensbelang. Geen gekke dingen doen, niemand in gevaar brengen… Dat is essentieel voor een goede brandweerman.”

Stressbestendig

Hoe heet het bij een brand ook wordt, het hoofd koel kunnen houden is erg belangrijk. “Als er een oproep binnenkomt, gaat de adrenaline automatisch omhoog. Je moet op ieder moment geconcentreerd blijven en de informatie zonder al te veel emoties kunnen verwerken. Zeker bij verhoogd gevaar, bijvoorbeeld als er mensen uit een gebouw moeten gered worden, mag het stressniveau geen negatieve impact op de handelingen hebben. Dat is niet voor iedere brandweerman even evident, vandaar ook dat binnen iedere equipe de collega’s volgens hun sterkte worden uitgespeeld.”

Flexibel

Vooral voor vrijwilligers is het nodig om een grote flexibiliteit aan de dag te leggen. Ze moeten -naargelang de afspraken beschikbaar zijn en onmiddellijk reageren als er een oproep binnenkomt. Dat limiteert de mogelijkheden om in die periodes andere activiteiten te doen. Vrijwilligers moeten bovendien flexibel zijn om de bijkomende opleidingen in te passen in hun andere professionele en persoonlijke agenda.

Sociaal

Tot slot moeten brandweermannen ook sociaal zijn. Naast een goede teamspeler voor hun collega’s, dienen ze aandacht te hebben voor mogelijke slachtoffers: mensen én dieren. Ook familieleden en omstaanders moeten op het juiste inlevingsvermogen van de brandweermannen kunnen rekenen.

(Kurt Meers)