Bouwsector heeft iedereen nodig

“In het beroepsonderwijs worden zelfs technische opleidingen gesloten.” (Sophie Debloudts, VDAB)

Zeven mogelijke oplossingen voor het tekort aan bouwprofielen.

1. Gezamenlijke aandacht voor basisopleiding

“Op technische scholen stromen niet meer genoeg leerlingen in. Er worden in het beroepsonderwijs zelfs technische opleidingen gesloten”, aldus Sophie Debloudts, experte bouwsector bij de VDAB. Zowel politiek, onderwijs als het bedrijfsleven moeten, volgens haar, meer met elkaar samenwerken. “Ze moeten zich inzetten om een dekkend aanbod te hebben en meer leerlingen en studenten te enthousiasmeren voor het vak van techniek.”

2. Levenslang leren

Bouwberoepen vragen een ander profiel dan tien jaar geleden. De machines die in de bouw gebruikt worden, zijn bijvoorbeeld complexer en de eisen die gesteld worden aan de werknemers hoger. Zo moeten bouwplaatsmachinisten en kraanbestuuders met 2D en 3D GPS-sturingen kunnen werken. Dit houdt in dat zij daarvoor opgeleid of bijgeschoold moeten zijn. De installateur elektriciteit is een ander voorbeeld. “Deze sector zet eveneens in op nieuwe technieken van beveiliging, zonwering tot domotica. Hiervoor is er een zekere ict- kennis nodig.”

3. Zorgen voor doorstroming

Bij drie vooraanstaande knelpuntberoepen in de bouw (werfleider, calculator, technicus studiebureau bouw) wordt bijna altijd een bachelordiploma gevraagd, wat het heel moeilijk maakt om door te groeien tot deze functies. “Als we gaan kijken naar de opleidingen van de hogescholen, kunnen zij nooit met de uitstroom alle vacatures invullen. Wij proberen met onze VDAB-opleidingen tot assistent-werfleider en assistent-calculator aanvullend te werken”, aldus Debloudts. “Zo willen we gaan voor een opleiding tot een coördinerend bouwberoep voor iedereen met de juiste motivatie. De markt vraagt dit ook.”

4. Samenwerking en begeleiding

Samenwerking kan helpen. Een voorbeeld uit de installatiesector, waar het tekort erg nijpend is, zijn kleinere installatiebedrijven die proberen het tekort aan personeel op te lossen door samen te werken op verschillende specialisaties. “Grotere bedrijven kiezen dan vaak om meer specialisaties in huis te nemen en zo een ruime dienstverlening aan te bieden”, aldus Debloudts.

Veel jonge installatiemonteurs in de installatietechniek worden, volgens haar, ook in het spreekwoordelijke diepe water gegooid. “Ze krijgen als nieuwkomer te maken met technische aspecten die ze in de opleiding nauwelijks hebben geleerd. Met de juiste begeleiding van ervaren monteurs kunnen ook zij zich ontwikkelen tot vakkrachten waar de installatietechniek nog jaren baat bij heeft. Dat kan bijvoorbeeld via een IBO (individuele beroepsopleiding, nvdr) ondersteund worden. Vanuit VDAB stimuleren we dit en bekijken we per bedrijf welke vorm van opleiding, al dan niet op de werkvloer, nodig is. Net zoals in andere sectoren zal ook de bouwsector blijvend moeten inzetten op opleidingen om mee te zijn met de snelle technologische, digitale en andere evoluties.”

5. Buitenstaanders aantrekken

Dit is een gevoelig thema in de sector, gaande van het inschakelen van vluchtelingen tot Oost-Europese bouwvakkers. Zo valt ook op dat het aantal buitenlandse bouwvakkers uit pakweg Polen en Bulgarije fors daalt. “Vorig jaar zijn iets meer dan 96.000 buitenlanders naar hier gedetacheerd om in de bouwsector te werken. Het jaar voordien waren dat er 124.000”, aldus Jean-Pierre Waeytens van sectororganisatie Bouwunie eerder in deze krant.

6. Kennismaken met digitalisering

Digitalisering zorgt ook voor nieuwe jobs zoals BIM-modelleur (Building Information Management). “Vroeger werden fouten pas op de werf gezien en dan opgelost. Nu gaan we eerst virtueel bouwen en dan pas fysiek. Dus hebben we meer hooggeschoolde profielen nodig om te werken aan het virtuele bouwwerk”, aldus Sophie Debloudts van VDAB. “Deze evolutie en dit profiel is nog niet bekend bij het brede publiek. Je moet nu in zo’n job vooral inrollen.”

7. Imago verbeteren

Dat de instroom in het secundair onderwijs in bouwrichtingen stelselmatig aan het dalen is, heeft ook te maken met het imago. “De bouwsector heeft niet de beste reputatie. Terwijl het een sector is waar je kan doorgroeien. Een die veel mogelijkheden biedt voor een heel scala aan profielen”, vindt ze. “Een sector met toekomst als we denken aan de maatregelen die bijvoorbeeld in functie van het klimaat genomen zullen moeten worden.”

De 20 meest gevraagde bouwjobs

Vooral technische jobs, maar toch ook banen in verkoop en administratie. Dat vinden we terug in de top 20 van meest gevraagde jobs in bouw en immobiliën. Deze lijst is een combinatie van sector en functie. Het gaat hierbij dus zowel om de (via Jobat) meest gevraagde jobs in de sectoren bouw(materialen) en immobiliën. Maar ook om de meest gevraagde functiecategorieën in bouw en immo. Ook hier blijkt dat de bouwsector iedereen nodig heeft.