Bijverdienen na je uren? Weet waar je aan begint!

Wat zijn de voorwaarden om zelfstandige in bijberoep te worden?

Zelfstandige in bijberoep ben je wanneer je je naast die zelfstandige activiteit in een van volgende situaties bevindt:

• Je bent loontrekkende. Je moet dan als loontrekkende of als uitzendkracht minstens de helft van het aantal uren werken als een voltijds tewerkgestelde in dezelfde onderneming of bedrijfssector. Een voorbeeld: je bent loontrekkende binnen een onderneming en begint met een zelfstandige activiteit. Beide activiteiten oefen je gelijktijdig uit. De onderneming voorziet 38 uur wekelijkse arbeidsduur. Je arbeidstijd in de onderneming moet dan ten minste gelijk zijn aan 19 uur per week om het statuut van zelfstandige in bijberoep te behouden.
  
  
• Je bent ambtenaar. Dan moet je 200 dagen of 8 maanden per jaar werken en het gepresteerde uurrooster moet ten minste met een maandelijkse halftijdse betrekking overeenstemmen. Uiteraard moeten ambtenaren in bepaalde functies toelating vragen aan hun oversten om een zelfstandige activiteit uit te oefenen.
  
  
• Je behoort tot het statutair onderwijzend personeel. Je moet dan tenminste 60 procent van een volledig uurrooster presteren. Oefen je twee of meer activiteiten als onderwijskracht uit? Dan kunnen die gecumuleerd worden om de wettelijke criteria te vervullen om aanspraak te kunnen maken op het statuut van zelfstandige in bijberoep.
  
  
• Je geniet als zelfstandige tegelijk een vervangingsinkomen of rechten op pensioen met betrekking tot de andere beroepsactiviteit die niet langer uitgeoefend wordt. Voorbeelden zijn de ontvangst van verbrekingsuitkeringen, werkloosheidsuitkeringen, uitkering omwille van loopbaanonderbreking. Onder bepaalde voorwaarden kan je beschouwd worden als zelfstandige in bijberoep.
  

Waar kan je terecht met je vragen over zelfstandig worden in bijberoep?

Als ondernemer moet je je vooraf laten inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Deze inschrijving gebeurt via je erkend ondernemingsloket (zoals het Securex Ondernemingsloket). Je moet ook elke uitbatingszetel van je onderneming inschrijven in de KBO. Door je inschrijving in de KBO krijg je een ondernemingsnummer. Dit nummer moet je vermelden op alle stukken van commerciële aard, zoals je facturen, brieven, bestelbonnen, websites ... Het ondernemingsloket bekijkt ook welke federale, gewestelijke, provinciale en gemeentelijke vergunningen je allemaal nodig hebt, zoals bijvoorbeeld een BTW-nummer, een voedselmiddelenvergunning ...

Starters kunnen ook beroep doen op verschillende steunmaatregelen zoals goedkope leningen en fiscale steunmaatregelen. Afhankelijk per regio zijn er andere maatregelen. Tot slot moet je je als startende zelfstandige ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds (bijvoorbeeld het sociaal verzekeringsfonds Securex Integrity). Zij innen jouw sociale bijdragen.

Wat zijn de voor- en nadelen vergeleken met het statuut van zelfstandige in hoofdberoep?

De beslissing om al dan niet zelfstandige te worden in bijberoep of in hoofdberoep is eigenlijk geen keuze, omdat het hier veeleer gaat om een feitelijke situatie: indien je naast je zelfstandige activiteit een loontrekkende activiteit beoefent, ben je zelfstandige in bijberoep. Een zelfstandige in hoofdberoep kan al zijn energie en tijd steken in de ontwikkeling van zijn zelfstandige activiteit. Hij geniet van het zelfstandigenstatuut dat minder voordelig is dan het statuut van loontrekkende. Een zelfstandige in bijberoep heeft als voordeel dat hij zijn sociale zekerheid behoudt die voorvloeit uit zijn activiteit als loontrekkende of ambtenaar (vakanties, arbeidsongeschiktheid ...).

Hoe zit het met de sociale bijdrage?

De sociale bijdragen die een zelfstandige in bijberoep en een zelfstandige in hoofdberoep betalen, zijn niet gelijk. Een zelfstandige in bijberoep die sociale bijdragen betaalt, opent geen enkel bijkomend recht door het betalen van deze bijdragen omdat hij al een sociaal statuut geniet door zijn andere activiteit als loontrekkende, ambtenaar enzovoort.

Voor de berekening van de bijdragen voor een zelfstandige in bijberoep kijkt men naar de effectieve inkomsten. Liggen die lager dan 1.341,96 euro per jaar, dan ben je geen bijdragen verschuldigd. Het is wel verstandig om de voorlopige kwartaalbijdragen te betalen. Die lopen geleidelijk op van 71,39 euro in het eerste jaar tot 74,87 euro in het derde jaar. Daarna betaal je de definitieve bijdragen, die worden berekend op basis van wat je drie jaar eerder hebt verdiend - de zogenoemde ‘geherwaardeerde inkomsten van het refertejaar’.

Wat is de invloed van je statuut als zelfstandige in bijberoep op je belastingen?

De inkomsten uit een zelfstandige activiteit worden beschouwd als beroepsinkomsten en worden ook zo getaxeerd. Opgelet: er is vooraf geen berekening van de bedrijfsvoorheffing tenzij voor bedrijfsleiders.

Wat als je je hoofdberoep verliest door ontslag? Heb je dan recht op een werkloosheidsuitkering?

Wie stopt met een zelfstandige activiteit in hoofdberoep, kan niet genieten van een werkloosheidsuitkering. Wanneer iemand zijn loontrekkende activiteit verliest maar blijft werken als zelfstandige, heeft hij in principe ook geen recht op een werkloosheidsvergoeding. Hij oefent dan immers nog een andere professionele activiteit uit. Er bestaan wel uitzonderlijke gevallen, maar die worden per geval bekeken door de RVA. Ga je als zelfstandige failliet, dan heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een falingsverzekering.

Mag je concurrerende activiteiten uitoefenen ten opzichte van je werkgever?

Neen. Tijdens de arbeidsovereenkomst vereisen de goede trouw en de loyaliteit dat de werknemer de werkgever geen concurrentie aandoet, zelfs al gaat het om eerlijke concurrentie. Eerlijke concurrentie na het einde van de overeenkomst is toegelaten, op voorwaarde dat er geen sprake is van een concurrentiebeding dat moet gerespecteerd worden.

Wat als ik van bijberoep naar hoofdberoep wil overstappen?

Wanneer je van je zelfstandige activiteit je hoofdberoep wil maken, moet je er rekening mee houden dat dit een aantal belangrijke wijzigingen inhoudt voor je sociale zekerheid: op vlak van kinderbijslag, werkloosheiduitkering, sociale bijdragen en aanvullende verzekeringen. Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen, het Gewaarborgd Inkomen, de Individuele Pensioentoezegging indien je zelfstandig bedrijfsleider bent, worden aangeboden door privé-instellingen en bieden je fiscaal aantrekkelijke voordelen. Je ondernemersloket kan je hierin bijstaan met raad en daad.

(bvdb) – Illustratie: (jvc)