Beroeps versus algemeen vormend onderwijs: wat werkt het best?

“Beroepsvoorbereidend onderwijs bereidt beter voor op de eerste baan maar minder op de gehele loopbaan” (Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van ’Free to work’ en ’Uw werk, uw merk’)

Binnen het beroepsgericht onderwijs is er nog het belangrijk onderscheid tussen meer schoolse vormen van onderwijs (zoals in België) en onderwijs dat vooral op de werkvloer plaatsvindt (zoals het Duitse Dualsysteem). Ook hier is er bewijs dat het laatste betere resultaten kan voorleggen inzake directe doorstroom naar de arbeidsmarkt.

‘De vraag die ik me al heel lang stel’, aldus arbeidsmarktdeskundige Jan Denys, ‘is of deze waarheden ook gelden als we niet alleen kijken naar de eerste baan, of het begin van de loopbaan, maar ook naar het verdere verloop ervan. Zo zou het best kunnen zijn dat het huidig beroepsvoorbereidend onderwijs wel beter voorbereidt op een eerste baan maar veel minder op een loopbaan. Wie heel goed is in een bepaald vakgebied is dit niet noodzakelijk in een ander vakgebied. Misschien zijn individuen die een meer algemeen vormende opleiding hebben gevolgd wel beter geschikt om een switch te maken naar een andere baan, precies omdat ze kunnen terugvallen op meer algemeen vormende competenties?’

Employability

Vorige maand verscheen een working paper General Education, Vocational education and Labour Market Outcomes over the Life Cycle van de wetenschappers Hanushek, Woessman en Zhang die op deze vraag een antwoord geeft. Deze wetenschappers doen hiervoor beroep op een internationale dataset. Ook België is vertegenwoordigd.

‘Onze vermoedens worden gedeeltelijk bevestigd’, gaat Denys verder. ‘Beroepsvoorbereidend onderwijs bereidt beter voor op de eerste baan maar minder op de gehele loopbaan. Algemeen onderwijs blijkt beter te zijn voor de employability. Dit komt vooral tot uiting in het aan het werk zijn, minder in het loon.’

Voorsprong

Globaal genomen is iemand met een algemeen vormend diploma minder aan het werk in het begin van de loopbaan maar dit verschil wordt systematisch kleiner en op termijn zelfs omgezet in een voorsprong. Dit effect wordt het sterkst vastgesteld in landen waar de beroepsopleiding grotendeels op de werkvloer plaatsvindt zoals Duitsland. In landen waar het beroepsgericht onderwijs eerder schools gericht is, zijn de resultaten gemengd. In België worden geen verschillen vastgesteld tussen beroeps en algemeen vormend onderwijs op het vlak van arbeidsmarktuitkomsten.

‘Het spreekt vanzelf dat dit zeer belangrijke onderzoeksresultaten zijn. Een nieuw en zeer boeiend debat kondigt zich in elk geval aan’, besluit Denys.

(jd)