Bemiddeling heeft nog geen voet aan grond op de werkvloer

"Mekaar laten uitspreken, niet op de man spelen en elkaar met respect behandelen. Die afspraken moet je maken." (Koen De Carne, sociaal bemiddelaar en mental coach)

Apothekers die ook mental coach voor sporters, executive coach en sociaal bemiddelaar zijn. Zo lopen er niet veel rond. Maar ze bestaan. Koen De Carne is zo iemand. “Een apotheker verkoopt medicatie, maar krijgt ook vaak de problemen van mensen te horen. Dat heeft mijn interesse voor psychologie aangewakkerd, waardoor ik opnieuw ben gaan studeren. Mijn activiteiten als sport- en mental coach en bemiddelaar zijn daar uitlopers van.”

Bemiddeling was een vak dat Koen De Carne bijzonder interesseerde tijdens zijn studie aan de Open Universiteit. Inmiddels is hij een erkend bemiddelaar. “Ook daar heb ik nog een cursus voor gevolgd.”

Lange weg te gaan

Als bemiddelaar kan hij, als hem dat gevraagd wordt, optreden bij verschillende conflicten: tussen buren, handelspartners of bij conflicten op de werkvloer, tussen collega’s, of tussen werkgever en werknemer. “Burgerlijke zaken, commerciële zaken en sociale zaken”, somt Koen De Carne op.

Niet dat zijn bemiddelingszaak zo hard draait. “Ik denk dat ik per jaar niet meer dan twee tot drie keer bemiddel. Hetzelfde geldt voor andere bemiddelaars.”

Partijen die onderling overhoop liggen, trekken te snel naar de rechtbank, vindt Koen De Carne. “Bemiddeling is niet zo gekend in België. Er wordt niet zo vaak beroep op ons gedaan. De regering probeert dat nu wel wat te promoten, maar we hebben nog een lange weg te gaan.”

Als bemiddeling niet wordt opgestart, komt dat vaak ook omdat één van de betrokken partijen weigert om op de vraag tot bemiddeling van de andere partij in te gaan. “Het onbekende speelt hier mee, maar sommigen zijn ook achterdochtig en zien er een truck van de andere in”, aldus Koen De Carne.

Verzuurd

Nochtans kan de werkvloer best wat bemiddeling gebruiken, meent hij. “Gewoon eens praten, lost al veel problemen op. Die eenvoudige remedie wordt te vaak over het hoofd gezien omdat er niemand is om zo’n gesprek in goede banen te leiden”, meent Koen De Carne. “Vinden bedrijven uiteindelijk dan toch de weg naar een bemiddelaar, dan is de situatie vaak al erg verzuurd.”

Typische cases zijn ruziënde werknemers of personen die niet meer in een groep aanvaard worden. “Communicatieproblemen, een managementstijl die wrevel opwekt … Vaak komt het op hetzelfde neer.”

De manier waarop die problemen opgelost worden, kan dan weer erg verschillen. “Soms gaat het heel snel, en volstaat het dat je twee mensen zich laat excuseren tegenover mekaar”, vertelt Koen De Carne. “Sommige zaken zijn op een voormiddag opgelost, maar het kan ook zijn dat we drie tot vier sessies nodig hebben. Cruciaal is de intentie om tot een oplossing te komen. Als die er is, zijn we al ver.”

Andere oplossingen

“Bemiddeling komt overgewaaid uit de Angelsaksische landen. In Groot-Brittanië wordt er redelijk veel beroep op gedaan. Ook in Nederland wordt steeds vaker een beroep gedaan op bemiddelaars. Ik verwacht dat die trend uiteindelijk ook hier zal neerstrijken.”

“Als werknemer en werkgever een zaak voor de rechtbank brengen, is de relatie eigenlijk al om zeep en gaat het meestal alleen nog maar om de centen. Door het niet zover te laten komen en vroeger beroep te doen op bemiddeling, kunnen er andere oplossingen uit de bus komen, die beter zijn voor beide partijen”, zegt Koen De Carne. “Bovendien kan een rechtszaak jaren aanslepen.”

Niet vrijblijvend

Net als de uitspraak van een rechtbank, is de oplossing die via een bemiddelaar tot stand komt, niet vrijblijvend. Een dergelijke overeenkomst kan gehomologeerd worden door de rechtbank, en is dan bindend. “Het grote verschil met een rechtszaak is dat bij bemiddeling de partijen zelf tot die overeenkomst komen, dat die oplossing op maat is en dat alles veel sneller verloopt”, zegt Koen De Carne. “Een rechtszaak kan trouwens opgeschort worden als men toch gebruik wil maken van bemiddeling. Vinden de partijen zo een oplossing, dan is de rechtszaak van de baan.”

Bovendien is al wat tijdens het bemiddelingsproces verteld wordt vertrouwelijke informatie. “Dat zorgt ervoor dat er vaak opener gesproken wordt dan tijdens een rechtszaak. Uiteraard wordt er al eens ruzie gemaakt. Daarom maak je als bemiddelaar best op voorhand afspraken over de communicatie. Die verloopt altijd via mij. De afspraken die je maakt, gaan over elkaar laten uitspreken, niet op de man te spelen en mekaar met respect te behandelen”, legt Koen De Carne uit.

Hij weet dat het geen uitzondering is dat de betrokken partijen pas tijdens de bemiddeling elkaars volledige versie van het verhaal horen. “De kans is groot dat de oplossing dan al in zicht is, dat ze merken dat het conflict op een misverstand berust. ‘Dat wist ik niet’, hoor ik wel al eens.”

(wv)