Belgen zijn productief, maar loonkost weegt zwaar

“Willen we het rendement van ons menselijk kapitaal opkrikken, moeten we dringend maatregelen nemen” (Peter De Bley, PwC)

PwC analyseerde voor de studie Key Trends in Human Capital de financiële cijfers en sociale balansen van 620 Belgische bedrijven tussen 2005 en 2010 en vergeleek die met een Europese steekproef van meer dan 10.000 bedrijven. Uit de vergelijkingen blijkt dat België tot de top 10 behoort voor de winst per voltijds equivalent (VTE), maar die goede rangschikking wordt volledig teniet gedaan zodra de torenhoge kosten in ons land mee in de vergelijking worden opgenomen.

We verliezen terrein

‘Als we kijken naar de omzet per VTE staat België in de Europese productiviteits-top’, zegt Peter De Bley, lead partner voor hr-consulting consulting in België en EMEA. ‘Met een mediaan van 239.000 euro omzet per FTE, voert België de ranglijst van meest productieve landen aan, maar we verliezen wel traag maar gestaag terrein ten opzichte van de andere landen. Sinds 2008 kent ons land een productiviteitsdaling van 6,3 procent, terwijl die achteruitgang in de rest van Europa slechts 5 procent bedraagt.’

Op vlak van winst per VTE doet ons land het al minder goed. In West-Europa staat België met een mediaan van 9.100 euro/VTE nog in de top 3. Ondanks de crisis in 2008 en 2009 is die winst per FTE over de periode 2005-2010 gestegen met 24 procent. Maar bekijken we de cijfers voor heel Europa, dan zakt België naar de 8ste plaats. Dan zijn Bulgarije, Rusland en Slowakije de Europese top 3.

Zware kosten

Het rendement op het menselijk kapitaal, de zogenaamde return on investment on human capital, blijkt voor België beduidend lager te liggen dan in de rest van Europa. Dat heeft veel te maken op de kosten per VTE. Niet alleen salariskosten, maar ook andere uitgavenposten zoals gebouwen en infrastructuur, ICT, productie en energie leggen een zware last op onze bedrijven.

‘Willen we het rendement van ons menselijk kapitaal opkrikken, moeten we dringend maatregelen nemen. En aangezien we al een hoge omzet per FTE kennen, moeten in de eerste plaats de kosten worden aangepakt’ stelt Peter De Bley. ‘Dat betekent dat die moeten dalen. Wat het loon betreft, kan dat enkel door mensen te laten afvloeien of door ingrijpen van de overheid om de lasten te verminderen. De loonindex ligt momenteel onder vuur, maar er zijn nog tal van andere mogelijkheden, zoals een indexsprong of een andere samenstelling van de indexkorf.’

Volgens De Bley is de hoge loonkost ook een enorme handicap voor de omschakeling van een productie- naar een diensteneconomie. ‘Ons land is al langer bezig met die omschakeling. Heel wat productiebedrijven hebben ons land verlaten en kiezen ovor offshoring of outsourcing. In een productieomgeving weegt het aandeel van machines en materieel zwaarder door, maar in een diensteneconomie ligt het aandeel van de salariskosten in de totale kosten een stuk hoger. Het nadeel van de hoge salariskosten vormt een serieuze bedreiging voor de competitiviteit van België in een geglobaliseerde diensteneconomie. Naarmate de industrie België verlaat, dreigt onze loonhandicap alleen maar groter te worden.’

Kwalitatief sterke werknemers

‘De studie focust niet op de Belgische werknemers op zich maar enkel op de financiële cijfers’, vertelt Peter De Bley. ‘Vanuit mijn ervaringen in consulting weet ik wel dat de Belgische werknemers gemiddeld goed zijn opgeleid, kwalitatief sterk zijn en een goede talenkennis hebben, wat ook een troef is voor een internationale carrière.’

Jammer genoeg blijkt ons land het op vlak van opleiding minder goed te doen dan de rest van Europa, terwijl het investeren in menselijk kapitaal cruciaal te zijn voor de economische groei. ‘De bestede tijd aan opleidingen neemt globaal af, maar er worden wel meer e-learningsprogramma’s opgezet’, zegt De Bley. ‘Die kunnen ook effectief zijn, maar kennen hun limieten, zeker wanneer het gaat om soft skills. Anderzijds blijken de investeringen in opleidingen in België bijna dubbel zo hoog te zijn als het Europese gemiddelde.’

(bvdb)