Bedreigen robots jouw job? 4 tips om automatisering voor te blijven

“Een computer kan bij het schaken perfect een grootmeester verslaan, maar als kleuterleider zou hij een erg slechte beurt maken.” (Kevin Roose, auteur van het boek ‘Toekomstproof. Survivalgids voor de mens in een digitale wereld’)

Over de impact van technologie op jobs bestaan nogal wat misverstanden. “Banen die schijnbaar makkelijk zijn te automatiseren, zoals beveiligingsagenten op luchthavens, blijken door hun diversiteit moeilijk te vervangen door robots”, stelt The New York Times-auteur Kevin Roose. “Terwijl zogenaamd creatieve modeontwerpers, die werken met patroonherkenning, vaak wel eenvoudig zijn te automatiseren.”

Over de technologie zelf maakt Roose zich overigens niet zo veel zorgen. “Wel over de mensen die ze ontwerpen en toepassen. Denk aan wereldvreemde of op winst beluste toplui die vaak doelbewust de nadelen voor werknemers of banenverlies bagatelliseren”, schrijft hij. In zijn boek ‘Toekomstproof’ geeft hij tips hoe je als mens kunt (over)leven in een wereld vol machines.

1. Weersta de machinesleur

Veel mensen schakelen technologie in in hun dagelijks leven: van slimme agenda-assistenten tot Facebook-notificaties en automatische reacties in Gmail. “Maar je wordt niet gelukkiger of productiever door al die beslissingen aan machines uit te besteden”, vindt Roose, die vindt dat je ten allen tijde de baas moet blijven over je apparaten.

“Steve Jobs van Apple omschreef de personal computer ooit als een fiets voor het brein. Maar tegenwoordig zijn veel van die apparaten en hun apps eerder altijd voortdenderende treinen. Ze lokken ons aan boord en zodra we ingestapt zijn, maken ze plots vaart richting een door hen gekozen bestemming.”

Check: 10 apps om je productiviteit te boosten

2. Wees verrassend, sociaal en schaars

Er zijn nog redenen waarom je als mens best het overzicht bewaart: mensen zijn in bepaalde gevallen gewoon beter dan computers, zoals met het omgaan met verrassingen. “Een computer kan bij schaken perfect een grootmeester verslaan, maar als kleuterleider zou hij een erg slechte beurt maken”, stelt hij.

“Ook banen die draaien om sociale behoeften, zoals barkeepers, stewards en zorgwerkers, laten zich heel moeilijk automatiseren.” In de toekomst benadruk je ook het best het sociale aspect van je baan. “Daarom zullen goede advocaten meer en meer lijken op juridische therapeuten. De focus ligt daarbij op de vertrouwensband met hun cliënten en niet alleen op onderzoek of schrijven van pleidooien.”

Ontdek: De 5 meest gevraagde soft skills

3. Neem geen computer als baas

Vermijd banen die door machines gemanaged worden. Denk aan de Uber-chauffeur die zich laat sturen door het algoritme. “Mensen met die banen bevinden zich in een hachelijke situatie. Vaak wordt hun taak binnen afzienbare tijd geautomatiseerd. Soms heeft een mens met zo’n baan zelfs tot doel het systeem te trainen tot het de mens evenaart”, weet de auteur.

“Bedrijven als Uber en Facebook erkennen ook dat ze respectievelijk hun chauffeurs en contentmoderatoren uiteindelijk willen vervangen door robots.”

4. Laat je vingerafdrukken achter

Op zich is het gek: in massa geproduceerde goederen zoals tv’s of bubbelbaden worden steeds goedkoper, terwijl unieke kunstwerken of handgemaakte meubels niet alleen duurder zijn, maar vaak van een hoge status genieten. Net omdat ze met veel mensenwerk zijn gemaakt.

“Daarom kunnen kunstenaars en ambachtslieden in de economie van de toekomst nog best goede vooruitzichten hebben. Zolang ze maar hun vingerafdrukken nalaten. Hoe duidelijker de menselijke inspanning die ergens ingestopt is, hoe hoger de waarde.”

Doe de test: Hoe creatief ben jij?

(William Visterin) - Toekomstproof. Survivalgids voor de mens in een digitale wereld, Kevin Roose. Uitgeverij Business Contact, 2021, 262 pagina’s.