Ambachtelijke stukadoors, een uitstervend ras?

“Er is weinig animo bij plaatsers voor natuurafwerking” (Bert Van Bellegem, HUUS)

Juiste touch

HUUS bestaat sinds 2014”, zegt Bert. “Mijn vennote is binnenhuisarchitecte. We werkten allebei voor een zaak die ecologische verven en bouwmaterialen verdeelt. Daar komt onze belangstelling voor de materie vandaan. We wilden leem en kalkpleister uit de alternatieve, bio-ecologische sfeer trekken. Het zijn materialen die meer ziel brengen in een ruimte dan standaard schilder- of pleisterwerk. Vijf jaar geleden waren we bij de eersten die natuurmaterialen als esthetisch alternatief in de markt zetten. Vandaag zie je steeds meer projecten – residentieel, horeca, winkels, … - in samenspraak met architecten en interieurarchitecten die er affiniteit mee hebben."

"We zoeken elke keer naar nieuwe combinaties en kleuren in de texturen die we creëren, op het kruispunt tussen kunst, design en decoratie.” Van winkelverkoop evolueerde HUUS al snel naar projectuitvoering. “Deze producten kun je niet verkopen zonder ze ook te plaatsen. Het is ambachtelijk en secuur werk. De schoonheid schuilt in de hand van de plaatser. Onze bepleistering is afwerking: het moet meteen perfect zijn. Ik zoek naar plaatsers met een profiel tussen schilder en stukadoor in. Een stukadoor heeft gewoonlijk minder gevoel voor fijne decoratie of afwerking. Schilders hebben dat vaak wel, maar die werken dan weer niet graag met pleister.”

Leemgroeve

Kalkpleister is een historisch materiaal. Lang voor cement werd het al gebruikt door de Romeinen. “We voeren het per spoor in uit Noord-Italië. Kalksteen wordt ontgonnen, gebrand en geblust. Met een bindmiddel en granulaten krijg je dan kalkpleister. Omdat kalk op lagere temperatuur wordt gebrand dan cement, is het ecologischer. Het is ook een bouwmateriaal: het kalkbeton van de Romeinen kunnen wij met ons modern beton niet evenaren. Maar ook recenter was kalk een aantal decennia geleden de standaard in de bouw."

"Onze leem halen we uit een groeve in het Waalse Florennes. Die groeve biedt verschillende types leem uit verschillende aders: van bruin, wit en rood tot gelig. Bruine leem is de basisbepleistering, maar een meer decoratieve finish kan in andere kleuren en van grof tot superfijn. Onze verven zijn natuurverven op basis van lijnolie, zonnebloemolie, kalk, leem en silicaat – silicaatverf is de kalkverf van de Lage Landen, zeg maar.”

Zware stiel

Voor plaatsers zijn natuurlijke decoratiematerialen gezonder en minder agressief voor handen of gereedschap. “Leem is bovendien prima om een week later weer mee verder te werken als je er water bijdoet”, zegt Van Bellegem. “Toch werken maar weinig stielmannen graag met leem of kalk. Met leem ben je meer afhankelijk van luchtvochtigheid, weer, winter, zomer … het is gewoon aarde die je vermengt met water, er komt geen chemische reactie aan te pas. Je moet ook verschillende werven tegelijk hebben, anders zit je met wachttijden. En het blijft een zware stiel. Een gewone gipspleister is snel en eenvoudig, je kunt veel sneller plannen en vooruitkomen."

"Je kunt dikke lagen in één keer zetten en het is veel goedkoper. Je moet dus zelf de meerwaarde inzien van natuurbepleistering.” Wie begint met deze producten, leert ze meestal gaandeweg gebruiken op de werf. “Vanuit de VDAB worden er geen kandidaten klaargestoomd voor wat wij doen. Schilders- of stukadooropleidingen besteden weinig aandacht aan kalkplamuur of natuurverf, net als de bouwopleidingen. Mijn Italiaanse werknemers komen uit de restauratie en hebben affiniteit met esthetiek en fijne afwerking. Aartsmoeilijk om zulke profielen bij ons te vinden.”

Nood aan inspiratie?

HUUS exposeert van 10 tot 13 oktober op Belgium Art & Design in Gent.

Bart Bettens