Als ingenieur naar Mars

“De instrumenten die we bouwen, kunnen meehelpen om de zoektocht naar buitenaards leven te versnellen”, vertellen Sophie Berkenbosch en Eddy Neefs van het BIRA in Ukkel.

Eddy Neefs staat aan het hoofd van een team van 20 technici en ingenieurs. Hun missie? Aan de wetenschappers van het BIRA (Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie) technische en technologische ondersteuning bieden, zodat zij met de gepaste instrumenten metingen in de atmosfeer kunnen verrichten. “Als burgerlijk ingenieur Elektromechanica vind ik het heel boeiend om samen met m’n team instrumenten te ontwikkelen."

"Dat die toestellen ingezet worden om metingen in de de ruimte te doen, maakt onze job ook nog eens heel spannend. De ruimte is een relatief agressieve omgeving. Je hebt er met enorme temperatuurverschillen te maken, maar ook met gevaarlijke stralingen. Ook de lancering van zo’n instrument gaat gepaard met een aantal risico’s. Denk maar aan de trillingen en schokken die de explosieve kracht van een lancering met zich meebrengen.”

Missie naar Mars

Een toestel dat Eddy en zijn team ontwikkelden, is de NOMAD spectrometer. “De spectrometer neemt beelden van het zonlicht dat door de atmosfeer van Mars weerkaatst wordt. Door het kleurenspectrum te analyseren, kunnen we er bijvoorbeeld achterkomen of er zich methaan (een uitlaatgas van levende organismen) in de atmosfeer van Mars bevindt. Hetzelfde principe passen we toe op water. De spectrometer kan op basis van z’n metingen ontdekken of er waterdamp in Mars’ atmosfeer aanwezig is.”

Eddy voegt eraan toe dat de resultaten van de metingen met de spectrometer een belangrijke rol spelen bij de voorbereidingen van een bemande vlucht naar Mars. “Het zal niet zo heel lang meer duren of de mens zal landen op Mars. Als ik Mars als een oranje stipje aan het firmament zie, dringt het tot me door dat wij vandaag die oranje planeet steeds dichter bij ons brengen. Een prachtige gedachte. Vooral omdat Mars, het kleine broertje van de Aarde, ons heel veel kan leren.”

Mannenwereld

Als klein meisje schreef ze brieven naar de NASA. Of ze haar informatie over het heelal konden bezorgen? Die honger naar meer kennis over de ruimte heeft Sophie Berkenbosch vandaag als Hoofd Labo Elektronica bij het BIRA nog altijd. “Wij zijn een team van tien mensen, een mix van ingenieurs en technici. Samen ontwikkelen we instrumenten en software die onze wetenschappers helpen om fenomenen te bestuderen. Hun wetenschappelijke vragen vertalen wij naar technische oplossingen. De NOMAD spectrometer, die wij hielpen ontwerpen, is daarbij belangrijk.

Bijna dagelijks capteren we data die de spectrometer ons doorstuurt. Het gekke is dat je dat haast normaal gaat vinden. Maar eigenlijk is het fantastisch dat we dat kunnen.” Of er in haar team nog vrouwen zijn? “Neen”, zegt Sophie, “ik ben de enige vrouw binnen ons team. Ik maak ook geen onderscheid tussen man of vrouw. Waar het om gaat, is dat we samen instrumenten tot stand brengen waarmee we in de ruimte grenzen kunnen verleggen.”

Buitenaards leven

Voor Sophie zou de menselijke zoektocht naar leven in het heelal echter sneller mogen gaan. “Ik kan me echt niet voorstellen dat wij in dit gigantische heelal de enige planeet zouden zijn waar leven mogelijk is. Het kan toch niet anders dan dat er nog ergens leven moet te vinden zijn dat uit dezelfde bouwstenen bestaat als ons leven hier op aarde”, stelt Sophie. “Dat de instrumenten die we bouwen, kunnen meehelpen om de zoektocht naar buitenaards leven te versnellen, is een extra motivatie om onze instrumenten met de grootste toewijding te maken. Telkens ze een ruimtereis overleven, is dat een overwinning voor ons team.”

(Nathalie Dirix)