ADHD op de werkvloer: de druk van een te drukke werkomgeving

"Als collega of werkgever is het niet altijd gemakkelijk om iemand met ADHD te herkennen.” (Ria Van Den Heuvel, directeur ZitStil, het kennis- en expertisecentrum ADHD in België)

ADHD komt niet alleen voor bij kinderen. Gemiddeld 4,5 procent van de volwassenen heeft dagelijks te maken met de gevolgen van ADHD. Die gevolgen zijn ook merkbaar op het werk. Helaas bestaat er nog een taboe over dit thema. Wie het heeft, durft zich niet te outen, wie er als collega of leidinggevende mee te maken krijgt, spreekt het niet graag uit.

ADHD kent verschillende gezichten. Vaak zijn er heel wat gemeenschappelijke symptomen, maar er zijn net zoveel verschillen. Als collega of werkgever is het niet altijd even gemakkelijk om iemand met ADHD te herkennen. Men denkt bij het horen van het letterwoord vooral aan hyperactiviteit en druk gedrag. Maar de voornaamste problemen bij volwassenen met een diagnose ADHD gaan over plannen, organiseren, concentratie en volgehouden aandacht.

In de huidige werkomgeving neemt de werkdruk toe. Deadlines worden strakker en men eist meer veelzijdigheid, ook onder druk van de toenemende digitalisering. Dit alles vereist dus betere planning en organisatie, en dat is net een terrein waar mensen met ADHD het vaak moeilijk hebben.

Te veel 'ping'-geluidjes

Velen herkennen wellicht de toestroom aan ‘ping’-geluidjes van e-mails en smartphones. Ik ben absoluut gewonnen voor de voordelen van een smartphone en tablet, maar uit onderzoek blijkt dat iedereen hierdoor wordt afgeleid. Elke melding haalt ons twee minuten uit onze concentratie. Mensen met een aandachtsstoornis zijn hier nog gevoeliger voor en hebben meer problemen om zich opnieuw te richten op de initiële taak. Er is dus een groot probleem met het volhouden van de aandacht bij datgene waarmee men bezig is.

Is een omgeving zonder prikkels en afwisseling dan de oplossing? Nee, lang niet altijd. Veel werknemers met ADHD geven aan dat repetitieve functies met weinig afwisseling hen niet liggen. We zien wel dat bijvoorbeeld jobs met crisisinterventies veel personen met ADHD goed afgaan. ADHD hebben hoeft dus lang niet altijd een nadeel te zijn. Maar we mogen niet veralgemenen, want bij personen met ADHD zijn er net zoveel karakters en persoonlijkheden als bij andere mensen en dus moeten we ook voor hen op zoek naar een job die bij de persoon in kwestie past.

Zelfkennis en zelfaanvaarding zijn altijd twee belangrijke voorwaarden en uitgangspunten voor het vinden van een geschikte job, maar zeker als je een diagnose ADHD hebt. Daarom legt centrum ZitStil steeds de nadruk op training en psycho-educatie na het verkrijgen van de diagnose ADHD. Nadien kun je nog overstappen naar het trainen van specifieke vaardigheden zoals plannen en organiseren, agendabeheer, …

Werkloosheid

Dat sollicitanten en recruiters worstelen met vragen over ADHD is normaal. Maar er kan aan gewerkt worden en het hoeft geen eeuwige struikelblok te zijn op de arbeidsmarkt.

Een groter probleem van de laatste jaren vind ik de stijgende schooluitval in België. In de cijfers van 2014 viel België terug van de tiende naar de twintigste plaats in Europa. In 2014 verlieten 12 procent van de jongeren de school zonder diploma. België is een van de weinige landen waar men een stijgende trend vaststelt.

Wij merken vanuit onze praktijkervaring dat personen met aandachtsstoornissen tot de grootste risicogroepen behoren. Zij komen dikwijls terecht in een carrousel van korte interim-opdrachten en werkloosheid. Dit is een circuit waar men zeer moeilijk weer uit geraakt. Een diploma van het middelbaar onderwijs is dus absoluut essentieel. Dit is een issue waar centrum ZitStil in 2015 op inzet. We werken aan oplossingen en preventie om vroegtijdige schooluitval te voorkomen.

(wv) - Meer info: www.zitstil.be