9 op de 10 zorgverleners is tevreden: ‘Aandachtspunt is emotionele uitputting’

”Bij het uitbreken van de crisis merkte zorgpersoneel dat heel wat werknemers uit de private sector in de problemen kwamen met hun job” (Peter Van Bogaert, professor UA)

Negen op de tien zorgverleners in woonzorgcentra zijn tevreden tot heel tevreden over hun beroep. Professor Peter Van Bogaert van de vakgroep verpleegkunde en vroedkunde van de Universiteit Antwerpen bevroeg vorig jaar een duizendtal zorgverleners uit Vlaamse woonzorgcentra. Dat deed hij in opdracht van ZORGwerkgever, een initiatief van Ablecare en Anders vzw dat woonzorgcentra voor het voetlicht wil plaatsen als aantrekkelijke werkplekken.

Op basis van de cijfers lijken ze daar in te slagen. “Werknemers in woonzorgcentra zijn over het algemeen inderdaad tevreden”, zegt Van Bogaert. “Er zijn uiteraard verschillen tussen voorzieningen onderling, maar die hebben vooral te maken met de context waarin het werk gebeurt: het team, de leidinggevende enzovoort. Dat zijn aandachtspunten.”

Emotionele uitputting

Een ander aandachtspunt dat uit de studie naar voren komt, is omgaan met de ‘emotionele uitputting’ van het zorgberoep. “Uit onderzoeken blijkt dat werknemers uit de zorgsector gemiddeld meer werkdruk ervaren dan werknemers uit andere sectoren. Gelukkig bestaan er technieken om dat op te vangen. Veel heeft te maken met hoe weerbaar het team is waarbinnen je werkt, hoe er samen wordt gewerkt, hoe de organisatie omgaat met werklast …”, legt Van Bogaert uit.

Uit zijn bevraging blijkt dat slechts 8 procent van de werknemers in woonzorgcentra de intentie heeft om het beroep te verlaten. Vijf procent solliciteert effectief meer dan eens per jaar voor een andere job.

Over de kwaliteit van de zorg die hun werkplek aanbiedt, zijn verpleegkundigen en verzorgenden best te spreken. Driekwart van de bevraagden is daar tevreden over. Zestig procent vindt dat de kwaliteit van de verleende zorg er het laatste jaar is op vooruitgegaan.

Verdwenen generatie

Voor woonzorgcentra is de perceptie van het werkgeversimago uitermate belangrijk. 9 op de 10 voorzieningen zijn dringend op zoek naar personeel. Vroeger onderzoek van Ablecare leert dat slechts 9 procent van de laatstejaarsstudenten verpleegkunde in een woonzorgcentrum aan de slag wil. Bijna 4 op de 10 studenten denken dat ze er minder goed betaald worden dan in een universitair ziekenhuis, wat niet zo is.

Die negatieve perceptie toont zich in de anciënniteitscijfers uit het onderzoek van Van Bogaert. Minder dan 8 procent van het verzorgend personeel in woonzorgcentra heeft een anciënniteit van maximaal 9 jaar, wat duidt op relatief weinig nieuwe jonge instromers.

“De gemiddelde leeftijd in ziekenhuizen stijgt. Toen ik mijn onderzoek begon, bedroeg die net geen veertig jaar. Nu zitten we daarboven”, legt Van Bogaert uit. “De zorg heeft een generatie verloren. 40-plussers zijn goed aanwezig en jongeren beginnen in te stromen, maar de dertigers zijn op een bepaald moment verdwenen. Op die leeftijd zijn werknemers ook het meest mobiel.”

De professor haalt een gebrek aan uitdaging aan als reden voor die uitstroom. “In pre-crisistijd waren er voldoende jobkansen voor wie extra uitdagingen zocht. De zorgsector moet maatregelen nemen om talent bij te houden en te motiveren. Er zijn mogelijkheden genoeg. De sector evolueert voortdurend, zowel technologisch als medisch. Het komt erop aan werknemers daarop te wijzen en hen daar actief bij te betrekken.”

Economische crisis

Een piste die professor Van Bogaert verder wil onderzoeken is de impact van de economische crisis op het professioneel welbevinden van zorgpersoneel. “Ik ben zelf twintig jaar leidinggevende geweest in een ziekenhuis. In die periode heb ik dikwijls gemerkt dat het loonverschil met de private sector heel wat verpleegkundigen frustreerde. Bij het uitbreken van de crisis verdween dat gevoel toen ze merkten dat heel wat werknemers uit de private sector in de problemen kwamen met hun job. In de zorg heb je dat niet. Hier is werk genoeg. Zorgvoorzieningen moeten net extra hard zoeken naar personeel, al komt daar de laatste tijd verandering in. Mensen weten dat ze hier werkzekerheid vinden.”

Uit het onderzoek van ZORGwerkgever 2012 kwamen Villa Mozart uit Heusden-Zolder, wzc Ter Bergen van het OCMW Roeselare en wzc Vincenthof uit Oostakker, elk binnen hun categorie (op basis van het aantal wooneenheden, red.) naar voren als werkplekken met de hoogste jobtevredenheid. Dit jaar worden ook de gehandicaptenzorg en psychiatrische zorgvoorzieningen bij het onderzoek betrokken.

(wv) – Meer info: www.zorganderstv.be