4 tips tegen perfectionisme

“Je kan niet alles goed doen. En vraag je bovendien ook eens af wat het je oplevert om het alsmaar druk te hebben.”

Perfectionisme zit in de lift. De kwaal komt deels voort uit de overtuiging dat we zelf verantwoordelijk zijn voor ons geluk en ons afmeten aan onze successen. Bovendien zijn successen van anderen door globalisering en internet erg zichtbaar geworden, waardoor velen de lat voor zichzelf nog hoger leggen.

In haar boek ‘Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn’ geeft Chantal van der Leest, psycholoog met naar eigen zeggen perfectionistische trekjes, praktische tips om er tegenin te gaan.

1. Realiseer je dat je genoeg kunt (en doet)

Wie perfectionistisch is aangelegd, heeft vaak last van het zogenaamde bedriegerssyndroom: je begrijpt niet goed waarom je bent aangenomen voor je baan. “Hoe hoog je ook klimt, je blijft het gevoel houden dat je op een dag ontmaskerd wordt”, schrijft van der Leest. “Onterecht. Want in werkelijkheid kun jij dingen die de ander niet kan, en vice versa.”

Het is overigens niet alleen een kwestie om te denken dat je goed genoeg bent, maar ook genoeg doet. In het hoofd van een perfectionist is de lijst van dingen die ze denken te moeten doen eindeloos. “Je richt je energie beter op een beperkt aantal zaken”, stelt ze. “Want je kan niet alles goed doen. En vraag je bovendien ook eens af wat het je oplevert om het alsmaar druk te hebben.”

2. Stop met anderen te pleasen

Veel doen en dat goed doen, is verleidelijk voor perfectionisten. “Ze zijn geneigd om te geloven dat je je leven kunt leiden zonder mensen teleur te stellen, en dat we dus iedereen gelukkig maken”, klinkt het.

“Je inzetten voor anderen is prima, maar niet als het ten koste gaat van jezelf. Zodra je jouw meningen en behoeften ondergeschikt maakt, lijd je daaronder. Leven voor anderen kost veel energie en put je uit, en je mist de dingen die je leuk vindt.”

Ontdek... 5 tips om je perfectionisme optimaal te benutten

3. Accepteer negatieve emoties

Perfectionisten mijden extreme emoties, en willen anderen er niet mee lastig vallen. “Net als verdriet en angst is boos zijn een onderdeel van het leven en mag het er zijn.” Het komt er volgens haar op aan, indien nodig, die gevoelens een plaats te geven en te kanaliseren.

“Hoe je stoom afblaast is erg persoonlijk: van diep ademhalen, wandelen, sporten tot schrijven. Om je negatieve gevoelens af te ronden, zijn alle vormen van zelfzorg geschikt”, klinkt het. Al is zelfzorg sowieso van tel. “We moeten afstappen van het idee dat als je iets wil bereiken je hard moet werken en vooral jezelf niets moet gunnen.”

Extra: 4 manieren waarop perfectionisme je carrière hypothekeert

4. Heb compassie met jezelf

“Kun je als influencer nog genieten van een video die minder likes haalt dan gehoopt?”, klinkt het in het boek. En als we bovendien streven naar zelfwaardering door middel van de perfecte prestaties, creëren we vaak een omgekeerd effect en scheppen we afstand. Daarom is volgens haar zelfcompassie een alternatief: jezelf accepteren en aanvaarden dat het ook kan tegenzitten.

“Zelfcompassie is geen zelfmedelijden. Het is erkennen dat we allemaal mensen zijn, die fouten maken. Maar vaak vinden we het makkelijker om vriendelijk te zijn tegen een goede vriend die fouten maakt dan tegen onszelf.”

Lees ook: Omgaan met perfectionisme in coronatijd

(William Visterin) - Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn, Chantal van der Leest, ISBN: 9789047014256 , april 2021, 176 pagina's.