30 uren/week werken, fulltime betaald, ook in België

Femma gaat een jaar lang experimenteren met een korte werkweek.

Duitsland

Bij het Duitse IT-bedrijf Rheingans Digital Enabler werken ze al sinds 2017 5 uur per dag (en krijgen ze er 8 betaald). Om 13.00 uur mag iedereen naar huis.

Geïnspireerd door het boek ‘The Five Hour Workday’ van Stephan Aarstol besloot de ceo Lasse Rheingans het roer volledig om te gooien. “Ik besprak met mijn werknemers of ze het zagen zitten. Allereerst bekeken we hoe we met elkaar communiceerden en waar de meeste tijd verloren ging. Bijvoorbeeld e-mails die een notificatie sturen, leiden je af en het duurt altijd even voordat je weer geconcentreerd bezig bent. We bedachten regels die deze afleidingen tot een minimum beperkten”, vertelt Rheingans.

België

In België gaat de vrouwenvereniging Femma een jaar lang experimenteren met een korte werkweek. De vereniging pleit al enkele jaren voor een verkorting van de arbeidsduur. Vier jaar geleden publiceerde Femma daarover een dossier, waarin de veralgemening van de 30-urige werkweek werd voorgesteld.

“Daarmee geven we vrouwen en mannen meer tijd om de verschillende rollen en functies die zij opnemen, beter op elkaar af te stemmen”, luidde het in het rapport. Het voorstel kreeg toen veel kritiek van werkgevers. Femma wil nu in de praktijk aantonen dat een kortere werkweek wel degelijk realistisch is.

Femma

De 60 werknemers van Femma hebben met een meerderheid van ruim 90 procent een nieuwe cao goedgekeurd. Die maakt het mogelijk om de werkweek in 2019 tijdelijk terug te brengen van 36 uur naar 30 uur, zonder loonverlies.

Femma gaat in die periode samen met de VUB meten welk effect de verminderde werkweek heeft op de arbeidskwaliteit en het welzijn van het personeel.

Gecompenseerd door 5 tijdelijke werknemers

Concreet wordt nu via de cao het arbeidsreglement gedurende het kalenderjaar 2019 zodanig aangepast dat het personeel volgend jaar 43 extra vakantiedagen kan opnemen. Het weggevallen arbeidsvolume wordt voor driekwart gecompenseerd door de tijdelijke aanwerving van vijf medewerkers. Voor de overige 25 procent is de organisatie van het werk zodanig aangepast dat de taken efficiënter worden uitgevoerd. “Met het adviesbureau Flanders Synergy hebben we onze arbeidsprocessen tegen het licht gehouden”, vertelt beleidsmedewerkster Ilse De Vooght. “We hebben innovatieve werkvormen geïntroduceerd, en nieuwe zelfsturende teams samengesteld.”

De aanwerving van de vijf tijdelijke krachten kost natuurlijk geld. De Vooght beschouwt dat echter niet als een kostprijs, maar als een investering. “Het experiment past in onze missie en visie over de gelijkheid van mannen en vrouwen, en een meer evenwichtige verdeling van werk. We vinden het superbelangrijk dat we op deze manier kunnen bijdragen aan het debat over kwaliteitsvolle arbeid.”

De VUB zal de effecten meten op de tijdsbesteding van de personeelsleden, terwijl Kind & Samenleving zal nagaan hoe de kinderen van de medewerkers de kortere werkweek van hun ouders ervaren.

Geen loonkostenverhoging?

Femma bestrijdt de veelgehoorde stelling dat het inkorten van de werkweek neerkomt op een impliciete loonlastenverhoging. “Het is een win-winsituatie”, zegt De Vooght, die al jarenlang alle internationale experimenten hierover volgt. Volgens haar bestaat het rendement van de korte werkweek uit een betere levenskwaliteit. Ook experimenten in Zweden en Nieuw-Zeeland wijzen in die richting.

Aanvankelijk was er bij het personeel wel wat argwaan, vertelt De Vooght. “Mensen waren bang dat ze hetzelfde werk in minder uren zouden moeten doen. Zo gaat het nu immers vaak bij de toekenning van individuele verlofstelsels zoals tijdskrediet. Maar als je de arbeidstijd verkort op het niveau van de hele organisatie, zoals wij doen, word je gedwongen om na te denken over een oplossing voor dat probleem. Nu is er veel enthousiasme voor het experiment.”

(mr)