3 nieuwe jobprofielen voor de toekomst

"Iedereen wordt, vanaf de schoolbanken al, getroffen door de snelheid waarmee kennis veroudert als gevolg van de razendsnelle ontwikkelingen en de explosie van de digitale economie."

In de huidige samenleving domineert het talentisme en evolueert de economie almaar sneller, waardoor je kennis veroudert terwijl je nog aan het studeren bent. In het hoger onderwijs zal de helft van de verworven kennis twee jaar later al gedateerd zijn.

Blik op de toekomst

ManpowerGroup blikt vooruit op de toekomst: anticipatievermogen, flexibiliteit en ‘soft skills’ worden doorslaggevend voor een loopbaan die almaar minder lineair zal verlopen. Van veel beroepen die vandaag gegeerd zijn, was tien jaar geleden nog geen sprake. Jobs als ‘duurzaamheidsexpert’, ‘app-ontwikkelaar’, ‘technicus cloud computing’, ‘community manager’ en ‘data miner’ (specialist e-commerce) bestonden nog niet in 2004.

Technologische innovaties en maatschappelijke veranderingen (milieubewustzijn en ethiek in het bijzonder) vereisen nieuwe vaardigheden en doen nieuwe functies ontstaan. Dat kunnen zowel ‘beroepen in transformatie’ zijn (bestaande traditionele jobs die moderniseren) als echt compleet nieuwe jobs die een gevolg zijn van nieuwe waarden in onze maatschappij of die tot stand kwamen omdat bedrijven onder druk van de recente financiële crisissen werden gedwongen meer te doen met minder.

Hoe dan ook, ze bieden tal van opportuniteiten voor zij die voordeel willen halen uit de huidige veranderingen. Maar even zo goed vormen ze een bedreiging voor de huidige actieve beroepsbevolking of (toekomstige) werkzoekenden. De evolutie heeft immers een impact op alle niveaus in alle sectoren en niches: van industriële productie, marketing en communicatie, over technische services, logistiek, beheer en financiën tot administratie, human resources, gezondheid en de sociale en culturele sector.

3 nieuwe jobprofielen

L’Atelier de l’Emploi van ManpowerGroup Frankrijk – dat tendensen detecteert in de arbeidsmarkt – stelde een typologie met drie profielen op die samen de contouren vormen van de toekomstige tewerkstelling. Daarvoor analyseerde de trendwatcher de zowat 60 opkomende beroepen die zijn opgenomen in de nieuwe Apec-gids (Association pour l’Emploi des Cadres en France).

De drie profielen zijn: de Beschermer, de Optimalisator en de Storyteller. Ze bevinden zich in het spectrum tussen beheer van risico’s, technologische vooruitgang en communicatie.

1. De Beschermer, schild tegen de crisis. 

De Beschermer minimaliseert het economisch, milieu- en menselijk risico. Hij verzekert dat beslissingen worden genomen conform de bestaande normen en regels en de hedendaagse ethiek. Hij is als het ware de incarnatie van de ‘zorg’.

We vinden de beschermer vooral terug in nieuwe beroepen inzake duurzame ontwikkeling, zoals de ingenieur die vervuilde bodems en sites saneren, de ecoconcept-ingenieur (hij evalueert de milieurisico’s van een product of proces), de groene chemicus, de verantwoordelijke voor afvalinzameling en -verwerking en de koolstofvoetafdruk-analist.

Bovendien beschermt hij het bedrijf tegen de meest uiteenlopende bedreigingen. Hij fungeert met andere woorden als risicoanalist, of waakt over de beveiliging van de informatiesystemen. De beschermer draagt ten slotte ook zorg voor het welzijn van de mens als verantwoordelijke voor de zorgkwaliteit of als consulent psychosociale risico’s.

2. De Optimalisator, toonbeeld van efficiëntie 

De Optimalisator streeft naar de beste rendabiliteit en kostenbeheersing en ontwikkelt daarvoor dashboards of performantie-indicatoren. Hij gedijt dus goed in veel financiële en managementfuncties, maar even zo goed in een technische omgeving als ‘supply chain manager’ of ‘lean manager’ die processen moeten optimaliseren. Ook in sectoren die veel belang hechten aan traceerbaarheid – denk aan de landbouw- en voedingsector – is hij gevraagd, net als in de bouwnijverheid waar de zoektocht energiebesparing centraal staat en in de logistiek dat zijn processen voortdurend innoveert.

Zelfs de sector Human Resources doet een beroep op de optimalisator waar hij als ‘talentmanager’ of ‘consulent internationale mobiliteit’ de loopbanen op maat afstemt of erover waakt dat de perfecte oplossing wordt gevonden voor specifieke behoeften. Veel functies ten slotte zijn gelieerd met de optimalisatie van het informatiebeheer, zoals de ‘data miner’. Dankzij zijn solide wiskunde-, informatica- en businessvaardigheden ontwikkelt hij de beste e-commercemodellen.

3. De Storyteller, ambachtsman van de zingeving 

De sales en marketingcommunicatieberoepen convergeren almaar meer met de sociale netwerken. De Storyteller geeft (opnieuw) betekenis aan het engagement van de onderneming dankzij de dialoog met alle stakeholders. We vinden hem terug als ‘digital brand manager’, ‘community manager’, ‘partnership manager’, ‘employer brand manager’, ‘consultant e-reputatie’, ‘e-commerceconsultant’ … en tal van andere functies die te maken hebben met klantenservice en -advies.

Toekomst aan de 'soft skills'

We kunnen dan wel niet alle beroepen van de toekomst voorspellen, één trend staat vast: iedereen wordt, vanaf de schoolbanken al, getroffen door de snelheid waarmee kennis veroudert als gevolg van de razendsnelle ontwikkelingen en de explosie van de digitale economie.

De toekomst is aan de 'soft skills' – kritisch denkvermogen, probleemoplossend vermogen, creativiteit, ‘savoir-être’, teamgeest, ondernemerschap, autonomie – die het individu in staat stellen zich aan te passen aan de meest uiteenlopende jobs die hem te wachten staan: van functie naar functie, van contract naar contract, van job naar job, van beroep naar beroep. Kortom, zachte vaardigheden zijn de motor van inzetbaarheid.

Lineaire loopbanen zijn voorbij

Elk individu staat voor de uitdaging om ‘in koers te blijven’ door zijn persoonlijke ontwikkeling en leercurve in handen te nemen, zijn hele carrière lang. De inzet is te groot om het individu aan zijn lot over te laten.

Daarom beklemtoont ManpowerGroup het belang en de uitdagingen van degelijk onderwijs en toekomstgerichte opleidingssystemen en loopbaanbegeleiding, een niet te onderschatten taak voor alle actoren in onze maatschappij.

(mv) – Met dank aan ManpowerGroup.