1 op 3 is slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag op het werk

#MeToo heeft heel wat in beweging gezet in de strijd tegen grensoverschrijdend gedrag op het werk. Het wordt niet langer stilgehouden wanneer bepaalde acties op de werkvloer niet meer door de beugel kunnen. De werknemer wordt mondiger en laat sneller merken wanneer hij of zij niet akkoord gaat.

Harde cijfers

• 32% van de werknemers wordt geconfronteerd met één of meerdere vormen van grensoverschrijdend gedrag, een stijging van 11% op 1 jaar tijd.
• 21% lijdt onder agressie.
• 17% wordt gepest.
• 16% heeft last van discriminatie.
• 5% ervaart hinder van seksueel ongepast gedrag, een stijging van 28% tegenover vorig jaar.

Grootste stijging bij ongewenst seksueel gedrag

Dit blijkt uit een onderzoek van HR-dienstverlener Securex bij 1.500 werknemers. Deze bevraging werd afgenomen vlak na de #MeToo-periode (juli en augustus 2018), en #MeToo heeft wellicht een impact op de perceptie van grensoverschrijdend gedrag.

Werknemers jonger dan 25 geven het vaakst aan zich slachtoffer te voelen van seksueel ongewenst gedrag op het werk. Daarna komen de 25-29 jarigen, maar van zodra een werknemer de 30 gepasseerd is, daalt het aantal klachten aanzienlijk. Daarbovenop zien we dat vrouwen jonger dan 30 zich vaker slachtoffer voelen dan mannen.

Meestal duidt het slachtoffer iemand uit de eigen organisatie aan als dader. In de helft van de gevallen gaat het om een collega, 15% duidt de leidinggevende als schuldige aan en in 14% van de gevallen geeft men aan lastig gevallen te worden door een groep collega’s.

De grootste stijging van grensoverschrijdend gedrag is terug te vinden in deze categorie van seksueel ongepast gedrag (+28% op één jaar tijd). Volgens Hermina Van Coillie, HR research expert bij Securex, is de stijging mede te wijten aan de #MeToo beweging die viraal ging: “Niet alleen zijn mensen gevoeliger geworden voor alles wat in de richting gaat van ongewenst seksueel gedrag, ze durven er nu ook sneller voor uitkomen. Het taboe is weg.”

Warme wieg-syndroom

De stijging van grensoverschrijdend gedrag, en ongewenst seksueel gedrag in het bijzonder, is volgens Eva Praet van Securex te wijten aan het “warme wieg-syndroom”: “Vanaf de jaren 70 is er een generatie van mensen die geen grote maatschappelijke tegenslagen hebben gekend. Mensen staan vandaag veel meer op hun rechten en zullen zich niet zomaar neerleggen bij ‘hun lot’. Groeiende mondigheid gaat jammer genoeg niet altijd samen met een gepaste en respectvolle manier van reageren, met alle gevolgen van dien.”

Weinig klachten

Ondanks een stijgende tendens van grensoverschrijdend gedrag, zijn er slechts weinig officiële klachten te noteren. Van alle werknemers die zich slachtoffer voelen, dient slechts 1 op 100 een verzoek in bij de dienst voor preventie en bescherming op het werk. Van de verzoeken die binnenkomen, leiden uiteindelijk slechts 13% tot formele verzoeken. Het aantal werknemers die slachtoffer beweren te zijn en het aantal klachten stijgen niet gelijkmatig. Meer zelfs: het aantal werknemers met onprettige ervaringen stijgt dubbel zo snel als het aantal klachten die worden neergelegd.

Pesten blijft een probleem

Van de bevraagde werknemers, gaf 17% aan zich slachtoffer te voelen van pestgedrag op de werkvloer. Dit is een toename van 14% op een jaar tijd. Een positieve evolutie is dan wel weer dat de leidinggevende steeds minder wordt gezien als verantwoordelijke, met een daling van 16%. Toch wordt nog steeds in 45% van de gevallen de leidinggevende als schuldige aangeduid. De volgende in de rij zijn collega’s met 32% en bij 16% van de klachten gaat het om een groep collega’s. Als laatste gaat het in 7% van de gevallen om een externe persoon, zoals klanten, patiënten, leveranciers, ...

Nog te veel agressie en discriminatie

Iets meer dan 1 op 5 van de werknemers geeft aan geconfronteerd te worden met fysieke of verbale agressie. Hierbij gaat het wel meestal om iemand buiten de organisatie, zoals klanten of patiënten. Collega’s worden in 29% van de gevallen met de vinger gewezen, 9% spreekt van een groep collega’s en 1 op 4 ervaart agressie van zijn leidinggevende. Zowel bij agressie, als bij pesterijen is de ervaring meer uitgesproken in Brussel en Wallonië dan in Vlaanderen.

Van alle werknemers die meededen aan het onderzoek, ervaart 16% discriminatie, meestal door de leidinggevende (42%). 1 op 3 beweert discriminatie te ondervinden door een collega, 19% door een groep collega’s en 10% door externe partijen.

(mr)