Werk jij 4/5de? Dan heb je méér werkstress

Een klein derde of zowat 700.000 werknemers op de Vlaamse arbeidsmarkt werken parttime. Werknemers in spitsuurgezinnen, vrouwen en vijftigplussers werken meer deeltijds dan anderen.

Deeltijds werken niet goed voor de werkstress

Een onverwachte vaststelling: werknemers in vier vijfde jobs kampen vaker met psychische vermoeidheidsproblemen dan hun voltijdse collega’s.

Wie werkt in een arbeidsregime dat minimaal 60% bedraagt van een fulltime (de "grote deeltijders") heeft significant meer werkstress (36,4%) dan hun voltijdse collega’s. Tegen de burn-outlimieten lopen ze even vaak aan (12,7%).

Wel goede resultaten bij wie minder dan 60% werkt

Opvallend: werkstressklachten en burn-outsymptomen komen minder vaak voor bij kleine deeltijders (< 60% van een voltijdse prestatie): namelijk 28,2% en 9,7% tegenover 34,2% en 12,6% bij voltijders.

Dat blijkt uit de Vlaamse werkbaarheidsmonitor 2016 die werd ontwikkeld door de Stichting Innovatie & Arbeid, op initiatief van de Vlaamse sociale partners.

Verklaring

Nader studiewerk van de onderzoekers Ria Bourdeaud’hui, Frank Janssens en Stephan Vanderhaeghe levert ondersteuning voor mogelijke verklaringen voor deze contra-intuïtieve vaststelling.

De overstap van een voltijdse naar een deeltijdse job gaat zelden gepaard met een overeenkomstige aanpassing van de werklast en het takenpakket. ’Mensen werken vandaag vier vijfde en doen nu in vier dagen hetzelfde werk als voordien in vijf dagen’, zo kan de redenering in eenvoudige termen geformuleerd worden. Vier vijfde medewerkers blijken even vaak als hun voltijdse collega’s geconfronteerd met hoge taakeisen in de werksituatie (een problematische werkdruk en/of emotionele belasting), wat weegt op de psychische vermoeidheid van de betrokkenen.

Deeltijds werken wél goed voor werk-privébalans

Deeltijds werken levert wel een betere werk-privébalans op. Ongeveer één op de zeven werknemers (13,5%) met een voltijds contract signaleert problemen om werk en privéleven te combineren. Bij grote deeltijders (type vier vijfde job) komen combinatieproblemen voor bij één op de tien (10,6%) en bij kleine deeltijders (type halftijdse job) gaat het om één op de twintig (5,0%).

Dat deeltijds werken soelaas kan bieden bij werk-privéconflicten lijkt voor de hand te liggen. Wie minder uren besteedt aan zijn of haar job, houdt meer tijd over voor gezin en sociaal leven. Maar niet alleen de kortere contractuele arbeidsduur zorgt voor een beter evenwicht: deeltijders worden ook minder dan voltijders geconfronteerd met onregelmatige werkroosters, maken niet zo vaak overuren en werken over het algemeen dichter bij huis.

De werkbaarheidsmonitor levert ook bevestiging voor de hypothese dat de optie voor parttime werk vooral gemaakt wordt door werknemers, die – bijvoorbeeld omwille van een afnemende veerkracht, beginnende gezondheidsproblemen of specifieke zorgverantwoordelijkheden - op de limieten van hun kunnen stoten. De overstap naar een deeltijdse werkformule is dan een middel om draaglast en draagkracht opnieuw in balans te brengen. De 'tegenvallende' werkstressscores van wie vier vijfde werkt, mogen ons dus niet op het verkeerde been zetten: de formule kan ook bijdragen tot de duurzame inzetbaarheid van werknemers die het moeilijk hebben om aan boord te blijven.

Over het onderzoek. De Vlaamse Werkbaarheidsmonitor is een initiatief van de Vlaamse sociale partners en werd ontwikkeld door de Stichting Innovatie & Arbeid. De Werkbaarheidsmonitor kreeg de financiële steun van de Vlaamse minister bevoegd voor Werk. Alle informatie en onderzoeksresultaten vind je op www.werkbaarwerk.be.

(mr)