Kan ik een sollicitatietest manipuleren?

"We verkopen ons allemaal beter dan we zijn. Daar is voldoende onderzoek naar gebeurd." (Jeroen Schoolmeesters, director SHL)

En toch ... "Een assessment is zeer moeilijk, zo niet onmogelijk te manipuleren. Dat is net het hele idee erachter", smoort Jeroen Schoolmeesters, business development director bij SHL, elke neiging tot sollicitatiefraude meteen in de kiem. "Wie je bent en wat je kan, wordt niet enkel via verschillende testen opgespoord, maar soms zelfs door meerdere assessoren. Die techniek levert een nauwkeurig beeld op dat zeer moeilijk te vervalsen is."

Dat je in een rollenspel jezelf amper kan wegsteken, willen we nog geloven. Maar de neiging om antwoorden op persoonlijkheidsvragen een duwtje in de juiste richting te geven, die is toch aangeboren? "Het is logisch dat je vertrekt vanuit de vraag: wie of wat zoeken ze voor deze job? Maar ook dan blijf je best eerlijk. De betere vragenlijsten hebben controlemechanismen die nakijken hoe consistent of sociaal wenselijk je antwoorden zijn. Bovendien worden die daarna, tijdens een rollenspel of een interview, nog eens tegen het licht gehouden."

EXTRA: Welke soorten selectietests bestaan er?

Opsmukken en aandikken

Wie zich anders wil voordoen dan hij is, moet dus niet alleen over een sterk geheugen maar ook over uitmuntende acteerprestaties beschikken. "Geroutineerde assessoren kijken daar zo door. Op een bepaald moment komt de waarheid toch aan het licht", beweert Schoolmeesters.

Goed, maar een beetje sociaal wenselijk gedrag kan toch geen kwaad? "Het klopt dat sollicitanten zich meestal beter verkopen dan ze eigenlijk zijn. Er is genoeg onderzoek dat vertelt dat we de waarheid graag opsmukken, dat ervaringen wel eens worden aangedikt en dat we zeggen meer te kunnen dan waar is. De typische manier om dat te achterhalen, is de opmerking: ‘En geef daar eens een concreet voorbeeld van’."

De grootste fout die je kan maken

Je afvragen wat je best zou antwoorden of hoe je je best zou gedragen, is volgens Schoolmeesters hoe dan ook de grootste fout die je kan maken tijdens een assessment. "Ingaan tegen je natuur heeft ook gevolgen voor je competenties. Die komen dan veel minder tot hun recht."

Eerlijk duurt dus het langst, ook voor wie dat niet gelooft. "Het zal je niet altijd de job opleveren, maar je komt wel te weten of ze echt bij je past. Niemand heeft er iets aan om in een baan te belanden waar hij niet geschikt voor is. En dan heb ik het niet enkel over competenties, maar ook over de culturele fit met het bedrijf. Niets is zo vervelend dan na een paar maanden te moeten vaststellen dat je nieuwe job toch niet is wat je ervan verwachtte."

Hoe kan ik me op een assessment voorbereiden?

Als je een assessment niet kan manipuleren, zit er maar een iets op: je voorbereiden. Zeker voor wie nog nooit een assessment meegemaakt heeft, is dat geen luxe. "Collega’s of vrienden met ervaring ter zake zijn een goede bron", meent Schoolmeesters. "Het valt trouwens op dat werknemers die zich voorbereiden op een assessment meestal ook diegenen zijn die nooit onvoorbereid naar een vergadering gaan."

ONTDEK: Welke selectietesten zijn er en hoe je voorbereiden?

Je sterke en zwakke punten

Informatie over assessments vind je zowel in boeken als online. "Wie wil weten wat een assessment inhoudt en wat de verschillende testen zijn, kan terecht www.shldirect.com op onze website. Je vindt er voorbeeldvragen en kan er oefenvragen invullen. Dat neemt alvast de schrik voor het onbekende weg."

Het makkelijkst zijn de vragen waarvan je op voorhand weet dat je ze krijgt. "Die over je sterke en zwakke punten, al dan niet in die vorm, is een klassieker die er nog steeds tussen zit. Denk daar op voorhand rustig over na. Zorg er ook voor dat je jezelf vlot kan voorstellen: wie je bent, waarvoor je staat, wat je ervaring is ... En sowieso wordt je gevraagd naar voorbeelden die bewijzen wat je zegt."

Scherp staan

Wat niet helpt, is tijdens de weken voor je assessment als een gek op zoek te gaan naar bestaande tests of vragenlijsten. "Als we ontdekken dat bepaalde vragen op het internet circuleren, halen we die meteen uit onze testen."

Maar de beste raad die Schoolmeesters heeft, blijft ‘scherp staan’. "Een assessment is intensief. Onderschat het niet. Bereid je niet in het holst van de nacht voor en maak dat je uitgerust bent. Wees op tijd, rustig en gefocust. Je hoeft je er ook geen zorgen over te maken dat je de hele dag zal worden ‘bekeken’. Een assessment gebeurt tijdens de assessmentmomenten. We houden niet in de gaten hoe je binnenkomt."

CHECK: Hoe slaag je gegarandeerd op een capaciteitentest?

(wv)