Hoeveel overuren mag je maximaal presteren?

Een uurtje langer doorwerken aan een dossier dat morgenochtend bij de vormgever moet liggen. Of een meeting meevolgen die eigenlijk buiten je werkuren valt. Het zijn overuren: werkmomenten die niet in je arbeidscontract staan, maar die soms nodig zijn om je werk goed of volledig te doen. Hoeveel van die extraatjes mag je maximaal presteren volgens de wet? We zoeken het voor je uit! Spoiler: een overuur is niet zomaar een overuur.

De basisregel luidt dat je als werknemer niet meer dan acht uur per dag of 40 uur per week mag presteren. Maar wat zijn regels zonder uitzonderingen? Er kan dus worden afgeweken. In het arbeidsreglement staat zo’n (kleine) afwijking beschreven als ‘kleine flexibiliteit’.

Dit houdt in dat er naast de normale uurroosters zogenaamde piek- en dalroosters voor drukke en kalme periodes mogelijk zijn. Die mogen maximaal twee uur afwijken van het normale dagrooster en vijf uur van het normale weekrooster. Ook bij glijdende werkuren, ploegshifts en wisselende weekregimes spring je zonder problemen over die maximale werkgrens.

Lees ook: Hoe vaak presteer jij overuren?

Officiële overuren

Klop je meer uren dan wat onder die kleine flexibiliteit valt? Dan kan je dat officieel als overuur tellen. Je mag daarbij maximaal tot 11 uur per dag of 50 uur per week werken. Als je opgeteld aan meer dan 143 uur komt, heb je de absolute grens bereikt.

Meer overuren zijn dan niet wettelijk. Of je moet al een inhaalrust inplannen met de gemaakte extra uren om nog meer overuren te mogen presteren.

Ontdek: 6 signalen dat je te veel werkt

Overuren vs. vrijwillige uren

Niet elk uur dat je extra werkt, is automatisch een overuur. Volgens de wet moet de extra gewerkte tijd aan een aantal voorwaarden voldoen. Het moet bijvoorbeeld gaan over voorbereidend of nawerk of een buitengewone vermeerdering van het werk. Stel, je werkt bij een ramen- en deurenzaak en een uur voor sluitingstijd op vrijdag springen er nog vijf klanten binnen. Die offertes opmaken voor het weekend, valt onder nawerk.

Maar ook onvoorziene omstandigheden of de dreigende kans op een ongeval zorgen ervoor dat de uren op de werkvloer in overuren veranderen. Heeft je extra uur enkel de functie om wat meer te verdienen? Dan heet dit een vrijwillig overuur – waarvan je er maximaal 120 mag presteren. Hiervoor sluit je met je werkgever een contract af voor zes maanden dat verlengd kan worden.

CHECK: De 5 beste tips om overwerk te voorkomen

Overuren vs. meeruren

Bij een voltijds werkschema is het dus duidelijk, maar hoe zit het met deeltijdse werknemers? Daar vallen de extra uren in twee categorieën: overuren of meeruren.

Wie meer uren werkt – en dus afwijkt van z’n contract – maar nog steeds minder uren presteert dan een voltijdse werkkracht, spreekt over meeruren. Als je daarbij het aantal uren van een voltijdse overschrijdt, spreken we van overuren. Het aantal uren is dus een bepalende factor voor de categorie waarin je valt.

Extra: Welk loon krijg je voor een feestdag?

Uitbetaling of rustperiode

De algemene regel rond wat je met die overuren kan doen, is dat je ze opneemt op een later tijdstip als inhaalrust. Zo blijft de urenbalans mooi in evenwicht. Zodra je 9 uur per dag of 40 per week werkt met officiële overuren, kan je wél worden uitbetaald.

Als die werkuren op een weekdag of zaterdag vielen, is dit het basisuurloon plus 50% extra.
Op zon- en feestdagen is dit 100% van je normale uurloon.

Vrijwillige uren wijken daarbij af van de algemene regels rond uitbetaling of opnemen. Die kan je in principe niet opnemen als inhaalrust en worden standaard uitbetaald. Als ze op een zondag of feestdag werden gepresteerd, dan mag je ze wel als inhaalrust opnemen.

Kan jij nog volgen? De Belgische wetgeving is complex! En het is daarbij in ons land niet verplicht om overuren officieel te registreren. Een goede interne tijdsregistratie en afspraken met je werkgever zijn dus van groot belang. Vraag zeker bij je hr-dienst na wat mogelijk is en wat niet.