Anciënniteit van a tot z

Anciënniteit is een belangrijk element bij ontslag. Onder anciënniteit verstaat de wetgever de periode gedurende dewelke de werknemer ononderbroken in dienst is geweest bij dezelfde onderneming. De hogere rechtspraak heeft daar in de loop der jaren aan toegevoegd dat je ‘onderneming’ breed moet zien. Dat wil zeggen: je moet het op groepsniveau bekijken.

Het gaat niet noodzakelijk over de bvba of NV waar je tewerk gesteld bent. Werk je bijvoorbeeld voor een multinational die uit verschillende juridische entiteiten bestaat, dan worden die als één werkgever beschouwd. Heb je in verschillende bedrijven van een groep gewerkt, dan is je anciënniteit blijven doorlopen. Ook als je binnen een juridische entiteit van job bent veranderd of promotie gemaakt hebt, wordt dit beschouwd als ononderbroken in dienst zijn. 

Wat is ononderbroken?

• Heb je tijdskrediet opgenomen, dan heeft dat geen invloed op je anciënniteit. Gedurende die periode wordt de arbeidsovereenkomst even opgeschort, maar niet verbroken.
• Ook als je langdurig ziek geweest bent of een jaar verlof zonder wedde genomen hebt, blijft je anciënniteit lopen.
• Anders is het als je een sabbatical neemt, dan ben je even uit dienst en is de arbeidsovereenkomst onderbroken. De jaren anciënniteit die je hebt opgebouwd voor je sabbatical ben je dan kwijt.

Opzegtermijn en loon

Het aantal jaren anciënniteit die je hebt opgebouwd, bepalen de lengte van je opzegtermijn bij ontslag. De arbeidsovereenkomstenwet zegt dat de opzegtermijn wordt berekend met in achtingneming van de verworven anciënniteit. Hoe hoger de anciënniteit, hoe langer de opzegtermijn. Anciënniteit bepaalt ook je loon, dat wil zeggen je minimumloon. Dat is een gegeven dat niet in de algemene wetgeving staat, maar doorgaans via sectorale reglementeringen en cao’s bepaald wordt.

Ben je pas ontslagen of van plan om ontslag te nemen? Bereken je opzegtermijn!

De regelingen verschillen dus van sector tot sector. In vele sectoren bestaat er een minimumloon. Vroeger waren de uitgeoefende functie en de leeftijd vaak bepalend voor de hoogte daarvan. Hoe ouder je was, hoe meer je verdiende.

Leeftijd als bepalende factor voor je loon is juridisch onder druk komen te staan omwille van de Europese en nationale antidiscriminatiewetgeving. Je mag mensen niet anders behandelen op basis van hun leeftijd. Daarom werden de sectorale minimumlonen, de zogenaamde leeftijdsbarema’s, een aantal jaren geleden gewijzigd. In de plaats van leeftijd is relevante beroepservaring nu vaak een bepalende factor. 

CHECK: Welke factoren bepalen je loon?

Wat als je van functie of werkgever verandert?

Dat heeft zijn voor- en zijn nadelen. Ben je een aantal jaar aan de slag in een onderneming als arbeider, maar werk je jezelf via opleidingen of avondschool op tot bediende, dan hebben de jaren ervaring als arbeider geen invloed op je loon als bediende. Je ‘anciënniteit’ komt als het ware op nul te staan. Je loon is minstens dat van een schoolverlater, een stuk lager dan van een collega-bediende die al 5 jaar in dienst is.

Maar verander je van werkgever, oefen je dezelfde functie of een functie in het verlengde van je ervaring uit, dan neem je je ‘anciënniteit’ mee. Al hangt dat weer af van hoe de bepalingen zijn in de specifieke sector waarin je werkzaam bent. Het is dus niet automatisch het geval. Je ‘anciënniteit’ bepaalt natuurlijk je minimumloon, maar in de praktijk ga je, als je van werkgever verandert, op basis van je ervaring je loon onderhandelen.

Heel wat werknemers verdienen meer dan de minimumlonen binnen hun sector. Die zijn over het algemeen vrij laag, maar het staat een werkgever vrij om meer te betalen. Hij moet de ondergrens respecteren, maar voor alles wat er bovenop komt, is er geen wettelijke regeling.

Lees ook: Kan ik mijn anciënniteit van bij mijn vorige werkgever behouden?

Anciënniteitsverlof

In sommige sectoren en bij bepaalde ondernemingen bestaat er ook zoiets als anciënniteitsverlof: een extra dag betaald verlof in functie van de anciënniteit van de werknemer in de onderneming.

Heel vaak wordt anciënniteit niet verder gespecifieerd in de sectorale of ondernemingsregeling, maar wordt ze ingevuld met de jaren die je in dienst bent. Ben je 5 jaar dienst, krijg je bijvoorbeeld een dag extra betaald verlof, ben je 10 jaar in dienst 2 dagen, bijvoorbeeld. Een eenvoudige manier om het loonpakket van de werknemer aan te vullen en zijn of haar loyauteit te belonen.

E-gids: Alles wat je moet weten over je loonpakket