Wie heeft recht op Europese vakantie?

De Europese vakantie laat die werknemers toe om in het eerste jaar van tewerkstelling toch betaalde vakantie te nemen.

Meer uitleg aan de hand van 5 vragen. 

1. Wat is de Europese vakantie?

Dankzij de Europese vakantie (ook aanvullende vakantie genoemd) kunnen werknemers die in het vakantiejaar geen of onvoldoende vakantierechten hebben opgebouwd, aanvullende vakantie vragen: zo kunnen zij effectief vakantie nemen in de loop van hetzelfde kalenderjaar als dat waarin ze prestaties hebben geleverd.

Het aantal vakantiedagen wordt in ons land in principe bepaald op basis van de prestaties van het jaar voordien. Zonder al te veel te raken aan die basisprincipes van het Belgische jaarlijkse vakantiestelsel laat de Europese vakantie bijkomende betaalde vakantie toe aan het begin van de loopbaan of bij activiteitshervatting na bijvoorbeeld tijdskrediet of ouderschapsverlof.

Normaal loon

De Europese vakantie laat iedere werknemer toe om in het eerste jaar van tewerkstelling toch betaalde vakantie op te nemen. De werknemer heeft tijdens de aanvullende vakantie recht op zijn normaal loon.

Het recht op aanvullende vakantie is facultatief. De werknemer hoeft het niet op te nemen. Zoals gewone vakantiedagen is dit verlofstelsel niet overdraagbaar.

Vakantie FAQ: alle feiten op een rij

2. Wie heeft recht op Europese vakantie?

Doordat in ons land het recht op vakantie bepaald wordt op basis van de prestaties van het jaar voordien (het zogeheten vakantiedienstjaar), zijn heel wat werknemers benadeeld: schoolverlaters, werknemers die overstappen van de overheidssector naar de privé, werklozen die terug beginnen werken, werknemers die terugkeren na voltijds tijdskrediet of ouderschapsverlof, …

Dankzij de Europese vakantie krijgen werknemers bij een aanvatting of hervatting van hun loopbaan gedurende het arbeidsjaar per periode van 3 maanden een week aanvullende vakantie.

Hiertoe moet er minimaal een aanloopperiode van 3 maanden gepresteerd worden. Een werknemer kan slechts een beroep doen op deze aanvullende vakantie na uitputting van de vakantiedagen die werden opgebouwd op basis van de huidige vakantiereglementering.

Er zijn dus 3 voorwaarden verbonden aan het aanvullend recht op vakantiedagen:

• Een aanvatting of een hervatting van een activiteit
  Voorbeelden: schoolverlaters, zelfstandigen die overstappen naar het werknemersstatuut, werknemers die overstappen van de overheidssector naar de privé, werklozen die terug beginnen werken of werknemers na een periode van voltijds tijdskrediet of ouderschapsverlof. (Zie onder voor meer info)
• Een aanloopperiode van 3 maanden
  Om het recht op Europese vakantie uit te kunnen oefenen, moeten werknemers tijdens minstens 3 maanden werkelijke arbeidsprestaties hebben geleverd, of een met arbeid gelijkgestelde onderbreking hebben gehad gedurende eenzelfde kalenderjaar. De aanloopperiode moet niet noodzakelijk een periode van voltijdse prestaties zijn. Deze periode kan bovendien bij meerdere werkgevers worden opgebouwd.
• Een uitputting van de gewone vakantierechten
  Het recht op aanvullende vakantie gaat pas in nadat de wettelijke vakantiedagen zijn opgebruikt. Let op: aanvullende vakantie kan niet samen met het recht op seniorvakantie of jeugdvakantie gebruikt worden.

Aantal verlofdagen

Als bediende heb je na je aanloopperiode van 3 maand recht op 1 week aanvullende vakantie, afhankelijk van je werkregime. Daarna komt er per 3 gewerkte maanden telkens een week extra aanvullende vakantie bovenop. Het totaal aantal toegekende aanvullende vakantiedagen verminder je dan met de gewone vakantiedagen die berekend werden op de gewerkte periodes van het vorige jaar.

Als arbeider worden je aanvullende vakantiedagen berekend op basis van het totaal aantal arbeidsdagen en gelijkgestelde inactiviteitsdagen (ziekte, geboorteverlof, economische werkloosheid, …) van datzelfde jaar. Ook hiervan wordt het totaal aantal toegekende aanvullende vakantiedagen verminderd met de jaarlijkse vakantiedagen.

CHECK: Al je vakantierechten en -plichten op een rijtje

3. Wat is aanvatten of hervatten van werk?

Dankzij de Europese vakantie krijgen werknemers bij een aanvatting of hervatting van hun loopbaan aanvullende vakantie gedurende het arbeidsjaar.

Aanvatten van een activiteit

Onder aanvatten van een activiteit wordt begrepen: “iedere activiteit van een werknemer die niet onderworpen is geweest aan de vakantiereglementering voor werknemers tijdens het vakantiedienstjaar”.

Het kan gaan over de volgende situaties:

• personen die een beroepsactiviteit beginnen als werknemer, vb. een schoolverlater
• de personen die een activiteit uitoefenen na een periode van activiteit in het buitenland
• personen die van het zelfstandigenstatuut overstappen naar het werknemersstatuut
• de personen die overstappen van de overheidssector naar de privésector

De aanvatting van een activiteit loopt tot het einde van het jaar dat volgt op het jaar tijdens hetwelk deze aanvatting heeft plaatsgevonden.

Hervatten van een activiteit

Het hervatten van een activiteit heeft betrekking op situaties waarbij iemand reeds activiteiten als werknemer heeft uitgeoefend, maar deze op een bepaald ogenblik heeft onderbroken. In het KB wordt limitatief opgesomd wat als hervatting kan worden begrepen:

• na een periode van volledige werkloosheid
• na langdurige arbeidsongeschiktheid
• na een periode van voltijds tijdskrediet
• na een periode van voltijds themaverlof (palliatief verlof, ouderschapsverlof en zorgverlof)
• na een periode van deeltijds ouderschapsverlof
• na een “verlof zonder wedde”

Ook het volgende wordt als hervatten van een activiteit beschouwd: de deeltijdse werknemer die tijdens het vakantiejaar...

• overgaat naar een voltijdse tewerkstelling
• zijn arbeidsstelsel verhoogt met ten minste 20% van een voltijds arbeidsstelsel t.o.v. het gemiddelde van zijn arbeidsstelsel(s) tijdens het vakantiedienstjaar

De hervatting van een activiteit loopt tot het einde van het jaar dat volgt op het jaar tijdens hetwelk deze hervatting heeft plaatsgevonden.

4. Wat met het vakantiegeld?

Tijdens de Europese vakantie hebben de betrokken werknemers recht op hun normaal loon.

Geen extra vakantiegeld

De werkgever of vakantiekas (bij arbeiders) betaalt aan de werknemer een bedrag gelijk aan zijn normaal loon voor de dagen aanvullende vakantie. Er wordt hierbij geen rekening gehouden met variabel loon. Ploegenpremies etc. worden dus niet in rekening genomen.

Werknemer betaalt het zelf

Dit vakantiegeld wordt beschouwd als een vervroegde uitbetaling van een deel van het normaal opgebouwde recht op vakantiegeld, het is m.a.w. een voorschot op het dubbel vakantiegeld.

Het aanvullend vakantiegeld wordt dus in mindering gebracht van latere uitbetalingen van het dubbel vakantiegeld. De werkgever brengt het in mindering van het dubbel vakantiegeld dat de bediende het volgende jaar moet krijgen of van het vertrekvakantiegeld als de bediende uit dienst gaat of zijn arbeidsduur vermindert. De werknemer financiert zijn aanvullende vakantie dus zelf. Dezelfde werkwijze geldt voor de vakantiekas bij arbeiders. 

Extra: Bereken je vakantiegeld!

5. Van waar de naam “Europese vakantie”?

In ons land kan de opgebouwde vakantie pas genomen worden het jaar na de geleverde prestaties. Dit is in strijd met de Europese arbeidstijdenrichtlijn. Die stelt dat een werknemer elk jaar recht moet hebben op minstens 4 weken betaalde vakantie, ook wie geen volledig jaar heeft gewerkt. Om hieraan tegemoet te komen werkte ons land het systeem van Europese of aanvullende vakantie uit.

VOORBEELD

Een schoolverlater start voltijds (5 dagen per week) met zijn eerste job op 1 juli 2022. Hij zal ook in 2023 een volledig jaar voltijds werken.

2022 

In 2022 heeft hij geen wettelijke vakantie. Hij heeft immers niet gewerkt in het vakantiedienstjaar 2021. Hij kan maximaal 10 dagen Europese vakantie opbouwen rekening houdend met de opbouwregels van aanvullende vakantie. Hij is niet verplicht de aanvullende vakantie op te nemen. Aanvullende vakantie is een facultatief recht.

2023 

In 2023 heeft hij 10 wettelijke vakantiedagen. Hij heeft immers slechts 6 maanden gewerkt in het vakantiedienstjaar 2022 waardoor geen voldoende vakantiedagen opgebouwd werden. Hij heeft dus geen 4 weken vakantie.

In 2023 kan hij maximaal 10 dagen Europese vakantie opbouwen.

Lees ook: Heb jij recht op jeugdverlof of Europees verlof?

(mr/lm) – Met dank aan SD Worx - Bron: Securex