Pesten op het werk: een stand van zaken

De Commissie Sociale Zaken in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers richtte in 2010 een werkgroep op omtrent de problematiek ‘pesterijen op het werk’. Hieruit volgde een evaluatie van de bestaande wetgeving en een reeks aanbevelingen om gepeste werknemers beter te beschermen. Tussen 2005 en eind 2011 is het aantal werknemers dat zich ‘slachtoffer’ voelde van pesterijen op de werkvloer echter niet meer gedaald. Hoog tijd dus voor verandering.

Nieuwe maatregelen nodig

Zowel de sociale partners als het parlement hebben zich gebogen over deze delicate materie. Beide brachten dan ook hun advies uit: de sociale partners in de vorm van een advies in de schoot van de Nationale Arbeidsraad (NAR), de Kamer van volksvertegenwoordigers in een aanbeveling. Ook de huidige Minister van Werk, Monica De Coninck, wil nieuwe wetgevende maatregelen uitwerken.

Al deze initiatieven leggen de nadruk op het belang van preventie enerzijds en de verbetering, verfijning en vereenvoudiging van de procedure anderzijds. Ook de rol van de vertrouwenspersoon moet volgens alle partijen verduidelijkt en uitgebreid worden.

Huidige reglementering

De bestaande regelgeving over de bescherming tegen geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag op het werk bestaat al sinds 2002. Ze geldt zowel voor de openbare als de privésector. Zo rust op de werkgever onder de huidige reglementering:

• de verplichting tot het aanduiden van een preventieadviseur die gespecialiseerd is in de psychosociale aspecten van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. Het gaat om de zgn. preventieadviseur ‘psychosociaal welzijn’ die geniet van een zekere ontslagbescherming om zijn opdracht in alle onafhankelijkheid te kunnen uitoefenen;
• de mogelijkheid om een vertrouwenspersoon aan te stellen binnen de onderneming;
• de verplichting om een risicoanalyse uit te voeren specifiek toegespitst op het pesten op het werk;
• de verplichting om een duidelijke procedure uit te werken die de werknemer moet volgen in het geval hij van oordeel is het slachtoffer te zijn van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag. Om de werknemers toe te laten zonder angst voor represailles feiten van mobbing aan te klagen, wordt voorzien in een specifieke ontslagbescherming. Dit houdt in dat de werkgever deze werknemers niet mag ontslaan, tenzij dit om redenen gebeurt die volledig losstaan van de klacht. Daarnaast mag de werkgever evenmin op een ongerechtvaardigde manier de arbeidsvoorwaarden van deze werknemers wijzigen.

De werkgever mag alle maatregelen die in verband met mobbing genomen worden in zijn arbeidsreglement opnemen, maar dit is niet verplicht. Wel moet de werkgever verplicht in het arbeidsreglement vermelden: de contactgegevens van de preventieadviseur en de eventuele vertrouwenspersoon, evenals de te volgen procedure in het geval een werknemer zich gepest voelt.